VELP – Blijven praten met elkaar en elkaar knuffelen. Dat is het geheim van Harm en Dinie Verhaaff uit Velp. Afgelopen weekeinde vierden zij dat ze zeventig jaar met elkaar getrouwd zijn, een zogeheten platina huwelijk. Maar wat is nou het recept voor een langdurige relatie? Die vraag stelde ik, Pieter van Eekelen, ooit aan mijn oma. En sociaal wetenschapper Tila Pronk geeft ook haar tips.
Mijn oma leek me daarvoor de aangewezen persoon. Zij was immers 63 jaar met mijn opa getrouwd. Ik vroeg haar: “Oma, hoe heb je het zo lang met opa uitgehouden?”
Verbaasde haar antwoord me echt? Ik weet het niet meer. Maar ze zei me toen: “Omdat hij me elke keer verraste. Dan dacht ik ‘hij doet nu zo, of hij zegt nu dit’, en dan deed ie iets totaal anders.” Blijkbaar was dat voor mijn oma bepalend voor haar lange relatie met opa.
Tila Pronk kan mij over dit onderwerp alles vertellen. Ze is universitair docent aan Tilburg University en bestudeert alle facetten van de liefde. Promoveerde ooit cum laude op de vraag waarom sommige mensen beter in staat zijn om een relatie te behouden dan anderen. De juiste persoon dus om naar het geheim voor een langdurige relatie te vragen.
Bestaat er één recept?
Pronk is getroffen door het verhaal van Harm en Dinie. Die vaste gewoonte om elkaar ’s ochtends bij het wakker worden te begroeten, even aan te raken. Ze vindt het een prachtig verhaal. Maar op de vraag of dit dan hét geheim is voor een langdurige relatie zegt ze: “Nee, er bestaat niet één geheim.”
Ze maakt al snel een onderscheid tussen het karakter van mensen en de dingen die je aan kunt leren om een relatie lang te laten duren. Ze geeft een kort college over langdurige relaties: “Je moet als persoon geschikt zijn voor een lange relatie. Je moet een vriendelijk karakter hebben. Om andere mensen geven. Je moet omkijken en uitkijken naar anderen.”
Ook moet je volgens haar niet te impulsief reageren bij bepaalde situaties: “Je moet je impulsen kunnen beheersen. Sommige mensen kunnen heel erg uit hun slof schieten. Maar je moet soms juist even nadenken, tot tien tellen.”
‘Gewoontes inbouwen’
Naast je karakter, kun je ook ’trucjes’ leren om met elkaar om te gaan binnen een relatie, aldus Pronk: “Je moet gewoontes inbouwen. Dat kun je sturen. Je hebt er misschien niet altijd zin in, maar je moet het doen. Je moet er tijd voor maken. Vergelijk het met tandenpoetsen. Dat is ook een gewoonte die je je zelf aangeleerd hebt.”
Volgens Pronk hebben velen in een relatie die al wat langer duurt vaak onvoldoende tijd en geen échte aandacht meer voor elkaar: “Velen zijn dat vergeten. Ze zijn elkaar voor lief gaan nemen. Terwijl ze wel tijd hebben voor hobby’s of vrienden, hebben ze dat niet meer voor hun partner.”
Samen op avontuur
Naast praktische zaken die je moet doen om als stel bijvoorbeeld een gezin te runnen, moet je met je partner samen nieuwe avonturen gaan beleven, vertelt Pronk: “Het is goed om elke maand samen naar je favoriete restaurant te gaan, maar je moet juist ook iets spannends gaan beleven.”
Dat betekent dat je iets buiten je comfortzone moet doen: “Je wordt dan een beetje zenuwachtig, je vindt iets spannend. En dat lijkt een beetje op verliefd zijn”, legt ze uit. En als je dat dan in het bijzijn van je partner beleeft, dan ga je dat gevoel op elkaar projecteren: “Je voelt je dan ook meer aangetrokken tot elkaar.”
Jij bent niet meer dezelfde als 20 jaar geleden, en je partner ook niet
“Een stel dat pas kort samen is, kent elkaar veel beter dan een stel dat misschien al 20 jaar samen is”, blijkt volgens Pronk uit onderzoek. Onderzoekers waren ook wel verbaasd over die uitkomst. Maar hoe komt het dan?
“Een stel dat pas samen is, praat veel met elkaar en leert elkaar dan goed kennen.” Dat is bij langdurige relaties al snel anders: “Mensen doen aannames over hun partner. Ze denken hun partner wel te kennen.” Maar dat is volgens Pronk niet zo: “Jij bent niet meer dezelfde als 20 jaar geleden, en je partner ook niet. Je verandert voortdurend. Je moet met elkaar meegroeien.”