Els vond het eng, maar vertelt nu haar verhaal over autisme

VELP – Els van Oosten was 32 jaar en kersvers moeder van haar tweede kindje toen zij 13 jaar geleden de diagnose autisme hoorde. Hoewel dit voor de haar een stap in de goede richting was, bracht het niet de gehoopte oplossing. Niet lang daarna raakte de Velpse in een depressie. In het kader van de Autismeweek vertelt Els hoe ze er weer bovenop kwam én nu anderen helpt.

Nadat Els haar eerste kindje kreeg, ging ze weer aan het werk. Lekker ging dat niet, al werden die klachten afgedaan als horende bij het jonge moederschap. Maar na de komst van haar tweede kind liep Els zelfs helemaal vast in haar werk, met een burn-out als resultaat. “Ik was alleen maar lijstjes aan het afwerken en kwam nergens meer aan toe, soms niet eens aan aankleden in de ochtend. Ik had last van heel veel emoties en ik voelde me slecht.” 

Syndroom

Haar toenmalige partner kreeg in die tijd de diagnose ADD (Attention Deficit Disorder of: aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit) en raadde Els aan zelf ook op onderzoek uit te gaan. Op internet kwam ze uit op het syndroom van Asperger, een vorm van autisme. Toen ze daarover las, was het meteen raak. “Zonder die diagnose had ik het echt niet meer geweten. Dan was alles gestopt. Ik herkende mezelf gewoon heel erg in de kenmerken.”

Puzzelstukjes in elkaar

Een test bij de psycholoog bracht de definitieve diagnose. “Dat was zo’n verademing”, vertelt Els. “Eindelijk vielen er puzzelstukjes in elkaar. Er was een reden waarom ik zo was. Eindelijk kon ik van alles lezen over mezelf.” 

Zelfbeeld omlaag

Maar wat begon als een zegen, bleek uiteindelijk toch niet goed te werken. “Het gaf me het idee dat ik écht sociaal gehandicapt was, dat ik anders was. En niet meetelde omdat er bij mij allemaal vermogens niet ingebouwd zouden zijn in mijn hersenen. Mijn zelfbeeld ging omlaag en alle hoop die ik had voor de toekomst was weg. Ik dacht dat ik door een diagnose wist wat er met mij aan de hand was en dat er dan ook een oplossing zou zijn. Maar dat was niet zo. Ik dacht bijvoorbeeld dat ik nooit meer een goede moeder kon worden omdat ik nooit mijn kinderen zou kunnen aanvoelen. Ik werd er erg depressief van.” 

Ik dacht dat ik nooit een goede moeder zou worden

'Ik wilde de straat op lopen'

“Uiteindelijk was ik van helemaal niks meer zeker”, vertelt Els. “En dat was ik voor de diagnose wél. Ik dacht dat ik een slechte moeder voor mijn kinderen was en dat zij beter af waren zonder mij. Dat was vier maanden na mijn diagnose.” Even slikt Els. “Ik wilde mezelf iets aandoen.”

En dus, op een warme middag in augustus, terwijl ze met haar kindjes in de tuin was, stond Els ineens op. “Toen liep ik via de tuin door de woonkamer. Ik wilde gewoon door de voordeur naar buiten lopen, de straat op.” 

Maar zover kwam het gelukkig niet. “Terwijl ik door de woonkamer liep, was het alsof ik mezelf vanaf een afstandje zag lopen. Ik vroeg me ineens af waar ik eigenlijk mee bezig was. Ik werd me er bewust van dat er naast die nare gedachtes nog iets anders was; een gevoel van bewustzijn. Dat gevoel wilde helemaal niet dood, dat zat vol met leven.”  

De weg omhoog

Vier maanden later ging Els met haar vorm van autisme aan de slag. “Alles wat ik in mijn hoofd had weggestopt, ging ik opruimen.” Ze kwam tot de conclusie dat er wel veel onderzoeken zijn gedaan naar autisme, maar dat daarmee haar ‘binnenkant’ niet vaststaat. Daarom is ze zelf gaan onderzoeken hoe alles werkt voor haar. “Ik heb alle gedachten over autisme de deur uit gegooid en met die vrijheid zag ik meteen weer een hele mooie toekomst voor me waarin alles kon.”

Ik heb mezelf moeten leren dat ik trots mag zijn op mezelf

“Ik ben al mijn gedachten over autisme gaan bekijken en ik ben gaan ontdekken hoe alles werkt bij mij. Ik heb mezelf niet alleen nieuwe vaardigheden aangeleerd, maar ook mijn ontwikkeling kwam weer op gang.” Na zeven jaar reflecteren en leren had Els het gevoel dat ze over de problemen heen was. “Dat wil niet zeggen dat alle kenmerken van autisme weg zijn, maar de sociale problemen zijn echt opgelost. Ik ben daar heel trots op. Ik heb mezelf ook echt moeten leren dat ik trots mag zijn op mezelf. Ik heb het toch zelf moeten doen.” 

“Ik ben echt gelukkig nu”, zegt ze trots. “Ik heb in sommige dingen nog wel een weg te gaan, maar als ik zie waar ik vandaan kom, stelt het echt niks voor.” Deze groei gunt ze ook anderen met autisme. “Er is veel lijden en veel depressiviteit onder mensen met autisme. Het is gewoon een last als je moet leven met de gedachte dat je dingen nooit gaat kunnen of dat vaardigheden niet in je zitten.”

Coaching en vertellen over autisme

Els gebruikte haar ervaringen voor het schrijven van een boek. In 2017 begon ze bovendien met het coachen van volwassenen met autisme. “Toen ik wist dat ik hier uit ging komen, was mijn volgende gedachte dat ik dit moest delen. Zo’n ervaring, dat gun ik iedereen. Ik leer mensen verbinding met hun eigen gevoel. Ik help ze naar binnen te keren en te verkennen wat er allemaal in hun binnenwereld zit.” 

In het kader van de autismeweek organiseert Els twee middagen waarin ze haar visie en ervaringen deelt. Dit gaat woensdag gebeuren in Stayokay in Arnhem en zaterdag in La Capella in Arnhem. “Ik vond het eng, maar het is tijd om mijn verhaal te delen.”