DE STEEG – De gemeente Rheden zet de eerste stap naar een mogelijke fusie of intensievere samenwerking met buurgemeenten. De gemeenteraad heeft dinsdagavond tijdens een extra ingelaste vergadering unaniem ingestemd met een verkennend onderzoek en wil in gesprek met omliggende gemeenten over de toekomst.
Het college heeft nog geen voorkeursuitkomst en wil alle inwoners wel intensief betrekken bij het proces. Dat kan bijvoorbeeld via ‘Rheden spreekt’, dorpsbezoeken door het college of gespreksavonden.
Renkum, Doesburg en Brummen hebben aangegeven open te staan voor een fusie met Rheden. Met Rozendaal werkt de gemeente al intensief samen, maar daar is geen fusieverzoek ingediend. Burgemeester Carol van Eert benadrukte dat het niet gaat om de vraag óf inwoners goed worden geïnformeerd, maar vooral hoe en in welke setting dat gebeurt.
Steeds moeilijker om zelfstandig te blijven
Hoewel Rheden op korte termijn geen directe noodzaak ziet om te fuseren, erkent de gemeente dat het in de toekomst lastiger wordt om zelfstandig te blijven. Vooral Doesburg en Renkum kampen met financiële problemen en hebben al eerder aangeklopt bij Rheden voor hulp. Brummen meldde zich vorige week, ondanks dat de gemeente in een andere regio ligt.
Ook het personeelsverloop speelt een grote rol, veel mensen jobhoppen, wat de stabiliteit van de organisatie onder druk zet. Dat zijn mensen die regelmatig veranderen van baan in een relatief korte periode om meer ervaring op te doen of willen doorgroeien.
Achter de schermen wordt al langer gesproken over een mogelijke herindeling. Rheden was ooit de derde gemeente in de regio Arnhem-Nijmegen, maar telt nu nog 44.000 inwoners en is qua omvang de zesde gemeente binnen de Groene Metropoolregio.
Motie aangenomen, gesprekken volgen
Tijdens de raadsvergadering werd een motie aangenomen waarin de raad vastlegt dat Rheden openstaat voor onderzoek naar samenwerking of fusie met Brummen, Doesburg en Renkum. De gemeenteraad wil dat inwoners centraal staan in de besluitvorming. Ook moeten de buurgemeenten aangeven of en wanneer ze willen praten. Het college heeft de opdracht gekregen om dit standpunt te delen met de raden en colleges van de betrokken gemeenten en de gesprekken op gang te brengen.
Een opsplitsing van de gemeente Rheden is voor Volkspartij Politiek Rheden absoluut uitgesloten. Toch sluit de raad geen enkele optie uit en worden alle mogelijkheden onderzocht. Van Eert schat in dat een fusieproces drie tot vijf jaar kan duren. De gemeenteraad heeft uiteindelijk het laatste woord.
Plannen
Waar het allemaal mee begon is de gemeente Doesburg. Voor deze buurgemeente is een fusie vooral belangrijk vanwege financiële en bestuurlijke uitdagingen. Doesburg is een kleine gemeente (ca. 11.000 inwoners) en zoekt met spoed versterking door samenwerking. Wat zijn de opties:
Mogelijke fusiepartners:
1.Rheden (ca. 43.000 inwoners)
-Sterke financiële positie, grotere schaalvoordelen.
-Logisch vanwege geografische ligging (beide aan de IJssel).
-Mogelijk minder behoefte aan fusie, omdat Rheden al redelijk stabiel is.
2.Zevenaar (ca. 43.000 inwoners)
-Ook een grotere gemeente, grenst aan Doesburg.
-Heeft recent (2023) al een fusie met Duiven en Westervoort afgewezen.
-Mogelijk minder enthousiast over nieuwe fusieplannen.
3.Brummen (ca. 20.000 inwoners)
-Kleiner dan Rheden en Zevenaar, maar wel een natuurlijke partner.
-Vergelijkbare uitdagingen (krimpregio, behoefte aan samenwerking).
-Zou een evenwichtige fusie kunnen vormen.
4.Bronckhorst (ca. 36.000 inwoners)
-Heel kleine gemeente, zelf ook kwetsbaar.
-Fusie zou weinig schaalvoordeel opleveren.
-Minder logisch dan Rheden of Brummen.
Voorwaarden voor een fusie:
Indien Doesburg ook met Rheden wil fuseren zouden ze waarschijnlijk de volgende eisen stellen:
-Behoud van identiteit (Doesburg als historische Hanzestad).
-Garanties over voorzieningen (bijv. behoud van stadhuis, zorg, onderwijs).
-Financiële stabiliteit (geen extra lasten voor inwoners).
-Bestuurlijke invloed (bijv. een wethouder uit Doesburg in het nieuwe college).
Voorkeur?
-Rheden lijkt de beste optie: stabiel, voldoende schaal, en logisch qua ligging.
-Brummen is een goede tweede keus, maar biedt minder financiële versterking.
-Zevenaar is groot genoeg, maar minder geneigd tot fuseren.
-Bronckhorst is te klein om Doesburg echt te helpen.
Conclusie: De in financieel verkerende gemeente Doesburg zal waarschijnlijk het meeste baat hebben bij een fusie met Rheden, als er goede afspraken worden gemaakt over behoud van eigen karakter en bestuurlijke invloed. Brummen is een alternatief, maar minder ideaal vanwege beperkte schaalvoordelen.
Heeft Doesburg naast Rheden andere keuzes? Brummen, Bronckhorst en Renkum? Het meest logische en de gunstigste partner is een fusie tussen Rheden en Doesburg, mogelijk gevolgd door Brummen. De andere opties (Bronckhorst, Renkum) zijn minder geschikt. Hieronder een vergelijking:
1. Rheden (beste optie)
Sterke punten:
-Financieel stabieler dan Doesburg.
-Goede schaal (43.000 inwoners → efficiënter bestuur).
-Grenst direct aan Doesburg (logische samenwerking).
-Beide gemeenten liggen aan de IJssel (toerisme, recreatie).
Uitdagingen:
-Rheden heeft mogelijk minder fusiedrang (al groter).
-Doesburg moet zorgen voor behoud van eigen identiteit.
2. Brummen (tweede keus)
Sterke punten:
-Vergelijkbare uitdagingen (krimp, behoefte aan samenwerking).
-Betere bestuurlijke verhouding (Doesburg zou meer invloed houden).
Uitdagingen:
-Kleinere schaal (20.000 inwoners → minder financiële voordelen).
-Minder sterke financiële basis dan Rheden.
3. Bronckhorst (onwaarschijnlijk)
-Te klein (slechts 36.000 inwoners).
-Zelf ook kwetsbaar, weinig toegevoegde waarde.
-Fusie zou Doesburg niet echt versterken.
4. Renkum (onlogisch)
-Geen grens met Doesburg (ligt bij Arnhem/Wageningen).
-Geen natuurlijke bestuurlijke of culturele samenwerking.
-Geen voordelen voor Doesburg.
Conclusie:
-Voorkeur: Rheden (meest stabiel, beste schaalvoordelen).
-Alternatief: Brummen (als Doesburg meer invloed wil behouden).
-Bronckhorst en Renkum zijn geen serieuze opties voor een fusie.
