ROZENDAAL – Er moeten plekken komen voor straaljagers, laagvliegende helikopters, munitiedepots en explosieven-oefenterreinen. Defensie wil fors uitbreiden in Nederland. Ook in Gelderland zijn meerdere locaties aangewezen waaronder Rozendaal.
Dinsdagavond konden inwoners bij Papendal vragen stellen over het Ontwerp Nationaal Programma Ruimte voor Defensie (NPRD). Zo’n zeventig mensen, en verschillende actiegroepen, kwamen erop af.
Actiegroep Veluwezoom Bomvrij
De sfeer was gemoedelijk, maar toch heersten er grote zorgen. Onder meer bij actiegroep Veluwezoom Bomvrij. Met ruim 45.000 handtekeningen voorkwam de groep een explosieven-oefenterrein bij het Rozendaalsche Veld en de Terletse Heide. Toch zijn de zorgen niet weg, zo meldt mediapartner Omroep Gelderland.
“We zijn niet tegen Defensie, maar we zijn hondenwandelaars, natuurliefhebbers, recreanten. En we hebben nog steeds zoveel vragen die niet beantwoord zijn.“
Zie ook: Informatiebijeenkomst Defensie zaterdagavond op Studio Rheden TV
Zie ook: Ruim 43.000 handtekeningen overhandigd aan de Commissie voor Defensie
Zie ook: Kogel door de kerk: Explosieven blijven weg van Terletse Heide en Rozendaalse Veld
Geluidsoverlast in Rheden
Een natuurgids die rondleidingen geeft, vreest voor verstoring. “De natuur biedt mensen ontspanning. Maar als helikopters zo laag vliegen, is het klaar met de stilte.” Een inwoner uit Rheden maakt zich zorgen over de ontwikkeling op langere termijn: “De geluidsoverlast is nu berekend met lichte helikopters. Maar alles wordt zwaarder en intensiever. Dat scenario is nog niet doorgerekend. Dat vind ik een groot probleem.”
Tegelijk waren er ook andere geluiden. Een vrouw uit de Achterhoek, waar bijna het hele gebied straks laagvlieggebied wordt, zei: “Ik snap dat het nodig is in deze wereld. En ik vind helikopters prachtig.” Een man bij de Oranjekazerne in Arnhem ziet ook de noodzaak: “Wat geluidsoverlast, daar maak ik me niet zo’n zorgen om.”
Zorgen om langere termijn
Voor actiegroepen draait het om hoe natuur en Defensie kunnen samengaan. “De hoofdfunctie van de Veluwe is en blijft natuur”, zegt Lennard Jasper van Stichting Behoud Veluws Landschap. Hij was vijftien jaar boswachter en vreest voor verergering. De stichting, en andere actiegroepen, dienen zienswijzen in die Defensie moet overwegen.
“Kan de aantasting van natuur wel gecompenseerd worden?”, vraagt Jasper zich af. “Daarnaast hebben we twijfels bij de cijfers. De wens van Defensie groeit – van licht materieel naar zwaarder en intensiever gebruik. En daarmee groeit ook de impact.”

Groot draagvlak
Toch bleek recent ook dat er groot draagvlak is voor Defensie in de provincie. Uit onderzoek van Kieskompas blijkt dat veel mensen de uitbreiding van Defensie steunen, ook als dat dichtbij huis is. Ze noemen het belang van een veiligere wereld en gezamenlijke verantwoordelijkheid als belangrijkste redenen — net als in de rest van het land.
Defensie breidt uit omdat ze het noodzakelijk vindt dat het leger meer in ons eigen land kan oefenen. Omdat er te weinig ruimte is gebeurt het nu vooral in het buitenland. Er zijn daarom nieuwe locaties gekozen en bestaande locaties aangewezen die moeten uitbreiden. Dat staat samengevat in het Ontwerp Nationaal Programma Ruimte voor Defensie (NPRD).
Iedereen kan zienswijze indienen
Nu het ontwerp er ligt, kunnen burgers en organisaties tot 9 juli reageren met een zienswijze. Daarna verwerkt Defensie de reacties en kan het plan worden aangepast. “We verwachten dat we eind dit jaar een definitieve versie aanbieden aan het kabinet. Daarna staan de locaties vast”, zegt kolonel Roy Hemmelder van het NPRD.
Landingsbaan
Daarna volgt de uitvoering. Hoe lang dat duurt, verschilt per project. “Sommige onderdelen, zoals een tactische landingsbaan, kosten jaren”, aldus Hemmelder.
De kabinetsval heeft volgens hem geen invloed. “Het besluit is genomen door het missionair kabinet. Dat geeft ons alle bevoegdheid om door te gaan. De urgentie is groot. De veiligheidssituatie verslechtert snel.”
