ROZENDAAL – Hospice Rozenheuvel in Rozendaal is na een onzekere periode nu een zelfstandige stichting. Even leek er geen toekomst voor het hospice, toen het Leger des Heils in oktober 2023 zich terugtrok als eigenaar. Maar met steun uit de regio kan de organisatie zich weer volledig richten op haar kerntaak: mensen in de laatste fase van hun leven een vredig afscheid bieden.
Het sterfproces begeleiden ze vanuit hun christelijke normen en waarden, want het hospice heeft van oudsher een christelijke identiteit. Zo wordt er elke week een dienst gehouden met zang en gebed en wordt er vanuit religieus oogpunt geen euthanasie in het hospice uitgevoerd.
Natuurlijk stervensproces
“We weten dat onze visie geen algemeen goed is”, zegt bestuurslid Lonja Koster. “Maar bij ons staat het begeleiden van het natuurlijke stervensproces centraal, vanuit onze christelijke identiteit.” Koster benadrukt wel dat iedereen welkom is, ook mensen die niet christelijk zijn of juist een euthanasiewens hebben.
“Bij de opname gaan we in gesprek over wensen en verwachtingen rondom het sterven”, vertelt Lonja. “Mocht een euthanasiewens zich in de loop van de opname volharden, dan blijven wij zorg en begeleiding bieden tot het moment van vertrek, waarna de huisarts dit, bijvoorbeeld thuis bij naasten, zorgvuldig kan uitvoeren.”
Los laten en verder gaan
Los van de religieuze overtuiging zien ze in het hospice ook dat het volledig doorleven van de laatste fase van emotioneel belang kan zijn. “We zien dat het natuurlijke stervensproces iets is waarbij het afscheid nemen heel verdiepend kan zijn”, vertelt geestelijk verzorger Marjan Koppejan:
“Het is een periode waarin mensen samen herinneringen ophalen. Als die fase intensief wordt beleefd, is het zowel voor de stervende als voor de naasten gemakkelijker om los te laten en verder te gaan.”
Maakbaarheid van het leven
Ineke Visser van het Landelijk Expertisecentrum Sterven bevestigt deze ervaring. Ze houdt zich al 22 jaar met sterven bezig. Ze ziet een groeiende behoefte aan controle over het levenseinde, via euthanasie of palliatieve sedatie.
“Begrijp me niet verkeerd, het kan echt nodig zijn om met medicatie in te grijpen. Maar ik zie ook dat maakbaarheid een teken is van de tijd waarin wij nu leven. Mensen denken vaak dat ieder sterfbed gepaard gaat met ondraaglijk en uitzichtloos lijden. Dat is maar zelden het geval.”
Bewuster leven, en sterven
Visser pleit voor een herwaardering van het natuurlijke sterven. “Steeds meer mensen kiezen voor een bewust leven. Denk bijvoorbeeld ook aan vrouwen die, wanneer dit veilig voor hen en hun baby is, graag natuurlijk willen bevallen. Zonder pijnmedicatie of ingrepen.”
Bij een natuurlijke bevalling komen hormonen vrij die de pijn voor de vrouw verzachten, en de baby een zachte landing geven. Volgens Visser is dit vergelijkbaar met wat er met je lichaam en geest gebeurt als je sterft.
“Ook sterven kent een natuurlijk verloop. Er is sprake van een lichaam dat fysiek aftakelt. Maar er is ook een geestelijk en innerlijk proces gaande. De stervende keert zich naar binnen, de buitenwereld vervaagt. Het is een overgang, waarin je afscheid neemt van wat vertrouwd was en waarin je je leven afrondt. Dat maakt sterven een belangrijk en waardevol proces,” aldus Ineke.
'De dood is van ons allemaal'
Volgens Lonja wordt er over het algemeen te weinig over ‘dood gaan’ gesproken, waardoor er een taboe op rust. “Daarom zijn wij een huis waar het gesprek over de dood juist gevoerd wordt, zonder oordeel,” zegt Koster. “De dood is van ons allemaal, maar ieders weg ernaartoe is uniek. En wat wij willen laten zien is dat het natuurlijk stervensproces ook een keuze mag en kan zijn.”
Gaat dit hospice sluiten? ‘We hopen op een goede afloop’
Duizenden handtekeningen voor behoud verblijf terminaal zieken
Stekker uit hospice, Leger des Heils zoekt kandidaat voor overname
