ROZENDAAL – De Ridders van Gelre zoeken in de Gelderse musea en kastelen naar unieke voorwerpen die het verhaal vertellen van het bijzondere verleden van Gelderland. Vandaag laat Ridder Bas zich natspuiten door de beroemde ‘Bedriegertjes’ in park Rosendael.
Wie kent ze niet: de ‘Bedriegertjes’ in het park van kasteel Rosendael. Tot ver in de twintigste eeuw was deze spannende fontein een super populaire schoolreisbestemming. Het was altijd weer gillen en rennen geblazen als de grondfonteinen plotseling begonnen te spuiten en je een kletsnat pak haalde.
Wist je dat de allereerste voorloper van de waterattractie al in 1702 werd gebouwd in opdracht van de toenmalige kasteelheer Jan van Arnhem? Jan en zijn vrouw Janne Margriete zijn goed bevriend met koning-stadhouder Willem III en zijn Engelse vrouw Mary Stuart. De heren zijn allebei enthousiaste jagers en het koningspaar komt dan ook regelmatig langs op kasteel Rosendael voor een jachtpartij op de Veluwezoom.
Gek op mooie tuinen
Maar Jan en zijn koninklijke gast houden niet alleen van jagen, ze zijn ook gek op mooie tuinen. Koning-stadhouder Willem III leeft zijn passie helemaal uit in de tuinen van Paleis het Loo en ook Jan laat op zijn landgoed een prachtige geometrische tuin aanleggen. Willem en Mary vinden het zo mooi, dat ze Jan en Janne Margriete een tuinkabinetje, een belvédère en een cascade met hertengeweien voor hun nieuwe kasteeltuin schenken.
In 1700 wordt er een boek gemaakt over het park van Rosendael. In de ‘Wegwyser door de heerlijkheid Roosendaal’ staat een hofdicht over de indrukwekkende kasteeltuin en in latere edities van 1718 staan ook prachtige prenten van de tuin.
Spuitertjes zijn een groot succes
Jan van Arnhem is dol op fonteinen en hij heeft geluk, want dankzij de hoogteverschillen van de stuwwallen en de natuurlijke beken bij Rosendael kan er een grote waterdruk worden opgebouwd. Hij laat een voorloper van de bedriegertjes aanleggen; kleine koperen spuitertjes die in de vloer verborgen zijn en gaan spuiten als de kraan wordt opengedraaid. De verrassingsfonteintjes zijn een onmiddellijk een groot succes bij de gasten en de bezoekers van kasteel en park Rosendael. Mensen komen van heinde en verre om zich te laten verrassen door de Rosendaelse spuitertjes.
Jans opvolger Lubbert Adolf Torck vindt de fonteintjes ook geweldig. Hij laat ze rond 1727 vernieuwen en versieren met een achterwand met tropische schelpen, koralen en beelden. Daarvoor huurt hij de beroemde Franse ontwerper Daniel Marot in, die ook de theekoepel en de schelpengalerij in park Rosendael ontwerpt.
In 1884 schrijft de wandelende dominee Jacobus Craandijk in zijn dagboek: “De ‘Bedriegertjes’ verrassen de jufferenschaar […} Gij kunt er zeker van zijn, dat zij, thuis komende, veel van de heerlijkheden op Rozendaal zullen te vertellen hebben, maar dat boven alles […] de bedriegertjes geloofd zullen worden, als ’t merkwaardigste en het prettigste van alles.”
Het prettigst van alles, dat zijn de Bedriegertjes tot op de dag van vandaag, in park Rosendael waar je je van april tot en met oktober kunt laten natspuiten door de verrassingsfonteintjes.
Kijk hier naar het filmpje:
Ridders van Gelre is het geschiedenisplatform van Omroep Gelderland. Hier volg je het laatste nieuws over de Gelderse historie! Kijk op riddersvangelre.nl
Tip: iedere zaterdag organiseert Ridder René een exclusieve gratis rondleiding op een bijzondere locatie. Op bovenstaande pagina vind je een agenda met waar en wanneer je kunt langskomen.
