ARNHEM – De 34-jarige Marijn uit Velp werd naar eigen zeggen door haar jeugdliefde mentaal, seksueel en fysiek mishandeld, en dat zeventien jaar lang. Nadat ze uiteindelijk toch de stap zette om definitief met haar partner te breken, kreeg zij steun van ervaringsdeskundige Jacqueline via het project Maatje achter de Voordeur van zorginstelling Moveira. Dat helpt haar enorm om er weer bovenop te komen.
“Ik werd volledig geïsoleerd”, vertelt Marijn over het huiselijk geweld dat zij meemaakte. “Hij had de controle over met wie ik om mocht gaan. Mijn familie raakte daardoor naar de achtergrond.”
Inmiddels is de relatie beëindigd. Maar dat heeft dus lang geduurd. “Hij wist alles zo goed te manipuleren”, blikt Marijn terug. “Hij vertelde me bijvoorbeeld dat mijn ouders niet van mij hielden. Op een gegeven moment geloof je dat.”
Vorig jaar waren er in Gelderland 8565 meldingen van huiselijk geweld. Dat zijn er 1000 meer dan het jaar ervoor. Landelijk was het aantal fatale slachtoffers met 135 zelfs bijna 20 procent hoger. Zorginstelling Moveira wil met onder meer het project Maatje achter de Voordeur slachtoffers bijstaan. Die worden daarbij aan ervaringsdeskundigen gekoppeld die zelf ook huiselijk geweld hebben meegemaakt. Dit najaar starten er weer trainingen tot ‘maatjes’ in alle Gelderse regio’s.
'Drogeerde en misbruikte me'
Het geweld begon toen Marijn zwanger was van hun inmiddels 15-jarige zoon. “Het zou zijn kind niet zijn. Onzin natuurlijk. Dat zei hij allemaal om mij klein te maken. Het wordt daardoor wel lastig om nog positief naar jezelf te kijken.”
Op die manier brak haar toenmalig partner haar eigenwaarde volledig af. Ook volgden er fysieke mishandelingen waarbij hij spullen sloopte. Regelmatig kwam daar politie bij. “En soms drogeerde hij me waarna hij me misbruikte.”
Helemaal mis gaat het toen haar zoontje een half jaar oud was. Ze woonden toen in Doorwerth. “Hij sloeg me zo hard dat ik een gebroken neus en oogkas had”, vertelt Marijn. “Ik wilde vluchten met mijn baby, maar dat lukte niet. Toen sloot ik ons samen in de wc op waarna mijn ex met een mes in de deur stak.” Dat de politie binnen kwam stormen omdat die door de buren waren gebeld ziet Marijn als haar redding.
Keer op keer kwam hij weer terug
Het incident kwam haar ex volgens Marijn op een straatverbod en een kleine taakstraf te staan. Maar het stel kwam toch al snel weer bij elkaar.
Enige tijd later, toen het oplaaiende huiselijk geweld haar weer teveel werd, kwam Marijn in een moeder-kind-huis terecht. Vervolgens kreeg ze met haar zoontje een appartementje in Velp, waar ze korte tijd daarna haar gewelddadige ex toch weer in haar leven toeliet.
'Ook een slachtoffer in hem'
Waarom ze hem toch steeds weer terugnam? “Hij beloofde te veranderen”, vertelt Marijn. “Ook de liefde trok me weer naar hem toe. Ondanks alles hield ik toch veel van hem. Ook het beeld van ons gezinnetje wilde ik niet loslaten. Het speelt ook mee dat ik het gevoel had hem te willen redden. Er zit óók een slachtoffer in hem.”
Maar al snel ontstonden de scheurtjes weer en viel hij terug in zijn oude gedrag.
Drank en harddrugs
Vaak was hij op die momenten onder invloed van drank in combinatie met harddrugs, weet Marijn. “Nuchter kon hij heel lief zijn.” Het gedrag van haar ex komt volgens haar door zijn eigen onzekerheid. “Hij was bang om mij kwijt te raken.”
Een groot deel van de buitenwereld had al die tijd geen idee wat er achter de voordeur plaatsvond. “Ik heb nooit iets gemerkt”, vertelt een buurman. “Ik vond het een hele aardige sympathieke man. Als ik er iets van had geweten, had ik echt wel ingegrepen.”
'Trapte er niet meer in'
De omslag kwam toen Marijn een jaar of drie geleden weer ging werken. Ze kwam uit haar isolement en kreeg weer een netwerk om zich heen. “Dat maakte me sterker. Vervolgens was ik er helemaal klaar mee en heb hem het huis uitgestuurd. Ook op dat moment probeerde hij me weer te manipuleren door ineens een ‘kwetsbare kant’ te laten zien. Maar ik trapte er niet meer in.”
Het oppakken van haar eigen leven ging vervolgens met vallen en opstaan. “Je voelt je enorm alleen staan en weet niet meer bij wie je terechtkunt.”
Begrip zonder oordeel
Via Maatje achter de Voordeur werd Marijn gekoppeld aan Jacqueline (56), zelf ervaringsdeskundige van huiselijk geweld. “Dat de mensen daar dezelfde ervaring hebben gehad, sprak me enorm aan”, vertelt Marijn. “Je voelt je begrepen, zonder oordeel. Je hoeft het niet meer alleen te doen.”
Het huiselijk geweld waar Jacqueline mee te maken had, stamt uit haar jeugd. Dat was op mentaal vlak, niet zozeer fysiek. “Mijn moeder was zeer manipulatief”, vertelt Jacqueline. “Die zei dingen als: ‘als je van me houdt, dan doe je dat toch’.”
Afwezige vader, manipulatieve moeder
Haar ouders waren ongelukkig en moeder deelde die problemen met haar als kind. “Ik dacht dat ik haar kon helpen, zodat ze zich weer gelukkig zou voelen.” Haar vader was emotioneel juist ’totaal niet aanwezig’. “Ook niet voor mijn moeder.”
Het duurde even voordat Jacqueline zich realiseerde dat ook dit een vorm van huiselijk geweld is. “Dat was een hele zoektocht met therapieën en ontdekken wat normaal is of niet. Die heeft zeker tot mijn 45ste geduurd.”
Nu wil ze graag anderen helpen die ‘zichzelf helemaal kwijt zijn’. “Zodat vrouwen weer in hun kracht komen te staan en iets doen met hun leven.”
'Proces werkt twee kanten op'
Als ‘maatje’ is Jacqueline nu gekoppeld aan Marijn. Onder meer om ervaringen te delen en haar zo verder te helpen. Het proces werkt voor Jacqueline ook twee kanten op. “Ik begin er meer door in mezelf te geloven en wordt er zekerder van.” Ook vindt ze het fijn om een luisterend oor te hebben voor elkaar. “Echt mooi werk”, besluit Jacqueline.
Lotgenoten begeleiden slachtoffers huiselijk geweld: ‘Een half woord is genoeg’
Vrouwenopvang overvol door huiselijk geweld: ‘Schrijnende situaties’
