– We mogen dit weekend de wijzers van de klok weer een uurtje vooruit schuiven. Om twee uur wordt het ineens drie uur. Niet alleen wilde dieren moeten daar aan wennen, ook ons lijf kan er last van hebben. Wat kun je doen als je slecht slaapt vanwege de zomertijd? Dat vroegen we een expert.
Veel mensen claimen dat het uurtje minder slaap in dat ene weekend per jaar hen niet in de koude kleren gaat zitten. Heeft de wijzerplaat van grootvaders staande klok in de hoek van de kamer echt zoveel invloed op ons lijf? We vroegen het de Nijmeegse psychiater en slaapdeskundige Alexander van Daele.
Kun je fysiek last hebben van het ingaan van de zomertijd?
“Ja”, zegt Van Daele. “Dat uurtje later licht in de ochtend vindt ons lijf niet fijn, datzelfde geldt voor het langere licht in de avond. Vooral onze biologische klok merkt het. Je hebt namelijk licht en duisternis nodig om in slaap te vallen. Dat wordt door de zomertijd bemoeilijkt en kan leiden tot slaaptekort.”
Wat kun je doen als je last hebt van het verzetten van de klok?
“Er zijn tips”, vervolgt de expert. “En daar had je eigenlijk al mee moeten beginnen. Door de dagen voorafgaand aan het verzetten van de klok een half uurtje eerder op te staan, kan je lichaam alvast wennen aan het verzetten van de tijd. Slaap aanstaande zondag niet te lang uit, maar zet een wekker. Kom bijtijds uit bed. Zorg in de avond voor een donkere kamer en stel jezelf niet te veel bloot aan ‘blauw licht’. Dat is licht van je telefoon of laptop. Beperk dat gebruik voor het slapen.”
En wat als je slecht blijft slapen?
“Als je slecht slaapt, is het belangrijk om iedere dag op hetzelfde tijdstip naar bed te gaan en om op hetzelfde tijdstip uit bed te komen. Vroeger naar bed gaan heeft geen zin. Daar houdt je lichaam niet van. Wel van structuur. Bij slapeloosheid is het niet goed om te lang in bed liggen, het is beter om dit korter te doen.”
Wat een gedoe, waarom zijn we er ooit aan begonnen?
Vrijwel de hele westerse wereld gebruikt de zomer- en wintertijd en ook vrijwel heel het westen wil ervan af. Het idee was ooit dat ‘daglicht niet verloren mocht gaan’ en de klok dus verzet moet worden bij het lengen van de dagen. De zomertijd werd in 1916 ingevoerd. Later is in veel Europese landen de zomertijd weer afgeschaft, maar na de oliecrisis van 1973 hebben veel landen de zomertijd opnieuw ingevoerd in de jaren zeventig en tachtig. Dit zou energie besparen.
Overigens hanteert niet ieder land op dezelfde manier de zomertijd. Zo verzet een deel van Australië de klok maar een half uur. Ook is het tijdverschil tussen delen van Australië en Zuid-Amerika met Europa in de zomer groter dan in de winter, omdat zij een uur teruggaan als wij vooruitgaan. Landen als IJsland en Turkije gebruiken de zomertijd weer helemaal niet.
De klok gaat vooruit, dus let op de dieren: ‘Rijd wat voorzichtiger’
