ARNHEM – “Defensie zal in de toekomst nadrukkelijker in de leefomgeving aanwezig zijn.” Met deze woorden laat het ministerie van Defensie haar plannen weten, om in Nederland (veel) meer ruimte te creëren voor de groeiende krijgsmacht. Defensie zal in Gelderland meer ruimte innemen, en met name bewoners van de Achterhoek en de zuidelijke Veluwe zullen hier de gevolgen van voelen. Dat is het resultaat van de plannen ‘Ruimte voor Defensie’, die vrijdagmiddag in een brief aan de Tweede Kamer werden uitgewerkt.
De ruimtelijke plannen zijn bedoeld om legeroefeningen in eigen land mogelijk te maken, zowel heel groot als kleiner. Dat soort oefeningen houdt het leger nu vaak in het buitenland, omdat Defensie in Nederland niet genoeg ruimte heeft.
Maar oefenen in het buitenland is duur, zorgt voor emotionele belasting van personeel, en leidt tot de verwachting dat ook bondgenoten in Nederland mogen gaan oefenen. Daarom zocht Defensie de afgelopen tijd naar plekken in Nederland waar ze meer of extra kan oefenen.
Wat betekent dit voor Gelderland?
In Gelderland zijn veel gebieden geschikt voor oefeningen, zoals de Veluwe en de Achterhoek. Er wonen relatief weinig mensen en er is veel open ruimte. Defensie wil die gebieden nu meer gaan gebruiken. Dat betekent:
•Meer laagvliegende helikopters, vooral boven de Veluwe en de Achterhoek. Oefengebied voor helikopters bij Ede.
•Nieuwe oefengebieden. Ook worden bestaande oefengebieden uitgebreid, zoals bij Artillerie Schietkamp (ASK) ’t Harde bij Elburg, waar binnenkort ook met zware mortieren geoefend zal worden.
•Nieuwe helikopterlandingsplaatsen en extra routes door de lucht om oefenterreinen met elkaar te verbinden.
•De luchtmachtbasis Deelen bij Arnhem wordt groter. Daar komt een onverharde landingsbaan bij, zodat vliegtuigen kunnen oefenen met landingen op ruwer terrein.
•Zware drones (cargodrones van meer dan 150 kilo) zullen bij Deelen gestationeerd worden.
Lawaaioverlast en een no-fly zone
Inwoners kunnen meer geluidsoverlast ervaren, vooral door helikopters en drones. Op sommige plekken worden nieuwe vliegroutes gemaakt. Dat kan invloed hebben op de rust in natuurgebieden en voor mensen die daar wonen. Ook zweefvliegen in de buurt van Deelen wordt waarschijnlijk verboden, gezien boven het gebied een no-fly zone wordt ingesteld.
Uitbreiding Defensie? Groot draagvlak onder Gelderlanders
Defensie zegt dat ze proberen om de overlast te beperken, maar erkent dat er problemen kunnen ontstaan. Bijvoorbeeld door geluid, stikstofuitstoot of schade aan de natuur, zoals in nabijgelegen Natura 2000-gebieden.
Geen springterrein Rozendaalsche veld
Toch trekt Defensie niet álle plannen door. Zo heeft ze besloten geen oefenterrein voor zware explosieven, een zogenoemd springterrein, te plaatsen op het Rozendaalsche veld. Defensie was op zoek naar een dergelijk terrein om het huidige springterrein in het Brabantse Reek te ontlasten en om te kunnen oefenen met zwaarder materieel.
Provincie tevreden
Provinciebestuurder Peter Drenth is – over het geheel bekeken – tevreden. “Er ligt een pakket waar we volgens mij goed mee uit de voeten kunnen”, zegt hij. Vooral rond Deelen en Arnhem komt wel veel. “Daar worden wel heel veel dingen tegelijk toegevoegd. Zowel de onverharde landingsbaan, de helikopters en de drones”, zegt Drenth.
Deelen gaat een belangrijke rol spelen in het stationeren van zogeheten cargo-drones. Defensie en provincie zien hierbij kansen voor een ‘Gelders dronecentrum’, met innovatie en kennis van gespecialiseerde drones.
Over de toename van het vliegverkeer maakt de provincie zich echter wel zorgen. Temeer vanwege de komst van gevechtsvliegtuigen op Lelystad Airport, mogelijk in combinatie met vakantievluchten naar dat vliegveld. De Gelderse politiek vreest geluidsoverlast door vliegtuigen van en naar Lelystad Airport die mogelijk over natuurgebied de Veluwe gaan.
“Maar wat ik dan wel weer prettig vind is dat er een beperking komt op de onverharde landingsbaan. Defensie gaf aan: we gebruiken het niet zoveel, dat is nu ook vastgelegd.” De baan mag één keer per drie dagen gebruikt worden.
Door een explosieventerrein bij Rozendaal gaat een streep. Daar was veel weerstand tegen. “Daar ben ik blij mee. We hebben gezegd: nu wordt er echt teveel gevraagd, dit is echt een no-go area. Ik zie daar echt een beweging van Defensie die ook aangeeft: we snappen dat. Daar heb ik wel waardering voor.”
Lokale politiek verdeeld
In de Gemeente Rozendaal overheerst dan ook de opluchting. Wethouder Tineke van der Pas van de Gemeente Rozendaal laat weten dat ze begrip heeft voor de zoektocht van defensie, maar wijst op de vele schade die een dergelijk terrein zou hebben aangericht aan het gebied.
De Gemeente Arnhem begrijpt de noodzaak van investeringen in defensie, maar brengt in een persverklaring naar buiten dat er een extra overeenkomst getroffen is met defensie over de kazerne in Schaarsbergen.
In eerdere plannen zou defensie de bestaande locatie sluiten en uitbreiden in de richting van natuurgebied het Rozendaalsche Veld. Volgens de nieuwe overeenkomst wordt de kazerne gemoderniseerd, waarbij militairen maximaal zes jaar op een tijdelijke verblijfplaats worden ondergebracht.
Wethouder Cathelijne Bouwkamp: “Arnhem is niet tegen Defensie, we zijn voor natuur. We begrijpen dat de veiligheidssituatie in de wereld om versterking vraagt. Daarom willen we als gemeente kijken wat wél past in onze gemeente en duidelijk zijn over wat niet.”
De Gemeente Bronckhorst laat in een schriftelijke reactie weten dat ze de noodzaak van het laagvlieggebied begrijpen, maar dat de maatregel grote impact kan hebben op de Achterhoekse samenleving. Ze hebben daarom besloten zowel provinciaal als regionaal gezamenlijk een zienswijze te formuleren.
Lees hier alle verhalen over Defensie:
[lees ook:https://www.gld.nl/dossiers/uitbreidingsplannen-defensie]
