VELP – Het is een unieke zaal in Gelderland en eigenlijk in heel Nederland. De grote zaal van kasteel Biljoen in Velp is volledig voorzien van stucwerk en overal zijn taferelen te zien die verwijzen naar de Romeinse Oudheid. De prachtige decoraties dateren uit het einde van de achttiende eeuw. Lang is gedacht dat de zaal zelf ook uit die tijd stamt, maar nieuw onderzoek laat zien dat de grote zaal al een eeuw eerder is gebouwd.
Kasteel Biljoen ontstond in 1531 als een middeleeuws ogende burcht met gebouwen en torens rond een binnenplaats. Alexander van Spaen (1619 – 1692) liet het kasteel verbouwen na de Franse inval in Gelderland van 1672.
De oude binnenplaats liet hij overkappen. Op de begane grond ontstond een centrale hal. Een trap leidde naar de nieuwe ontvangstzaal van twee verdiepingen hoog. De zaal was toen al net zo groot als de huidige zaal.
Tekst gaat verder onder de foto.
Rome aan de IJssel
Ruim een eeuw later liet Johan Frederik Willem van Spaen (1746 – 1827) de grote zaal van zijn overgrootvader verfraaien. Hij liet zich daarbij inspireren door zijn reizen naar Rome.
Van Spaen was gefascineerd door de thermen, tempels, obelisken en triomfbogen van de oude stad. Hij gaf zijn herinneringen aan Rome een plek in de nieuwe invulling van de grote zaal in kasteel Biljoen.
In 1782 waren de stucdecoraties met Romeinse ruïnes en andere taferelen die de klassieke Oudheid symboliseren klaar. Rome aan de IJssel.
Kleine, dikke mannetjes
Nieuw onderzoek wijst ook uit dat er veel meer symboliek verborgen zit in het stucwerk dan eerder bekend was. Conservator Jorien Jas van Geldersch Landschap en Kasteelen legt uit dat behalve de bekende Romeinse gebouwen ook andere stucdecoraties te zien zijn.
Zie ook: Kasteel Biljoen heeft unieke wapensteen van hertog Karel én zijn vrouw
“De kleine dikke mannetjes aan de bovenkant verwijzen naar de vier elementen: vuur, aarde, lucht en water. We hebben ook taferelen van de vier seizoenen ontdekt. En zo zie je dat er veel meer symboliek in de stuczaal zit dan we dachten”, aldus Jas.
Ridders van Gelre
De nieuwe inzichten over de unieke stuczaal van kasteel Biljoen staan in het boek Biljoen kasteel bewoners landgoed dat onlangs is verschenen. Het naslagwerk laat de volledige geschiedenis van het kasteel zien. Het is een uitgave van de stichting Geldersch Landschap en Kasteelen.
De Ridders van Gelre gaan vanavond in hun programma op TV Gelderland op bezoek in kasteel Biljoen. Ze bespreken de nieuwe verhalen die bekend zijn geworden over verschillende stucdecoraties in de grote zaal. De hele uitzending is hier alvast te zien.
