ELLECOM – Stemmen op een overleden kandidaat voor de gemeenteraadsverkiezingen. Het is uitzonderlijk, maar realiteit in de gemeente Rheden. Zondag overleed Herman Boesveld, die op de zesde plaats staat voor het CDA. Zijn naam staat nog op het stembiljet, maar wat gebeurt er met op hem uitgebrachte stemmen? Gaan die verloren?
Zie ook: Kandidaat-raadslid CDA overlijdt dag voor verkiezingen
“Nee”, zegt Margriet Bokhorst van de Kiesraad. “De stemmen blijven behouden en worden opgeteld bij de stemmen van de partij. Daaruit komt een zetelverdeling voort, alleen deze meneer komt natuurlijk niet in aanmerking.” De kieslijsten konden tot en met 31 januari 2021 gewijzigd worden. Daarna is dat niet meer mogelijk, legt Bokhorst uit.
[infobox:”Indien een gekozen kandidaat is overleden, wordt deze bij de toepassing van deze paragraaf buiten beschouwing gelaten.”
Bron: Kieswet
Het CDA in Rheden heeft tien kandidaten op de lijst staan. Het zou tot een probleem leiden als het CDA tien zetels zou halen, want er staan nu maar negen beschikbare kandidaten op de lijst na het overlijden van Boesveld. De Kieswet leert dat de resterende zetel over de andere partijen verdeeld zouden worden door het systeem rond de restzetel.
[infobox:”Indien bij de toepassing van de vorige bepalingen aan een lijst meer zetels zouden moeten worden toegewezen dan er kandidaten zijn, gaan de overblijvende zetel of zetels door voortgezette toepassing van die bepalingen over op één of meer van de overige lijsten, waarop kandidaten voorkomen aan wie geen zetel is toegewezen.”
Bron: Kieswet
Overleden kiezer
Andersom is de situatie ook mogelijk. De kiezer overlijdt vlak voor de verkiezingen, maar de stempas is al op de deurmat beland. Ook met die gevallen wordt rekening gehouden. “Als een persoon voor afgelopen vrijdag overleed, dan is die stempas opgenomen in het register ongeldige stempassen”, legt Bokhorst uit. Dit register is aanwezig bij het stembureau.
De woordvoerder van de Kiesraad benadrukt dat het strafbaar is om met een stempas van een overleden persoon een volmacht te regelen.
Fortuyn
De situatie over de overleden politicus die nog op de kandidatenlijst staat, is niet uniek. De bekendste overleden politicus die nog ‘verkiesbaar’ was, was Pim Fortuyn. Vlak voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2002 werd de toenmalig LPF-leider vermoord op het Mediapark in Hilversum. Voor kiezers was dat geen reden om niet op Fortuyn te stemmen. Hij kreeg postuum ruim 1,3 miljoen stemmen.
Ook in de lokale politiek komt een soortgelijke gebeurtenis vaker voor. In 1988 stemden Amsterdamse kiezers massaal op de overleden PvdA-kandidaat Annemarie Grewel. Recenter, in 2002, overleed vlak voor de verkiezingen Frans van de Water. Hij was zelfs lijsttrekker voor de PvdA in Reimerswaal (Zeeland).
Overlijden Boesveld
Herman Boesveld was van 2014 tot 2018 raadslid voor het CDA in de gemeenteraad van Rheden. Zijn partij noemde hem een CDA’er in ‘hart en nieren’.
Afgelopen woensdag werd hij opgenomen in het ziekenhuis. Hoewel Boesveld leek te herstellen, verslechterde zijn gezondheid in het weekend. Door zijn overlijden zijn de verkiezingscampagnes door alle partijen grotendeels stilgelegd. Dinsdagavond zal de burgemeester van Rheden stilstaan bij het overlijden.
