VELP – Vakbond FNV luidt de noodklok na de uitbraak van het coronavirus onder Oost-Europese arbeidsmigranten in Velp. ‘We waarschuwen vanuit FNV al weken voor de risico’s. Het was een kwestie van tijd’, zegt Bart Plaatje namens de vakbond.
Dit weekend werden 28 arbeidsmigranten die in Velp wonen in isolatie geplaatst vanwege het coronavirus. Ze werden met bussen onder politiebegeleiding vervoerd naar Arnhem. Daar zitten ze nu in isolatie op een riviercruiseschip. Nog eens 23 anderen uit hetzelfde wooncomplex zitten nu twee weken thuis in quarantaine.
Gevaren
‘Bij de huisvesting van arbeidsmigranten gaat het om grote groepen steeds maar wisselende populaties’, zegt FNV-woordvoerder Plaatje. ‘Mensen die met te veel mensen – die ze niet kennen – in huisjes geplaatst worden. En zelfs gedwongen slaapkamers delen met vreemden. Dan hoef ik niet uit te leggen wat de gevaren zijn, wanneer er eentje ziek wordt.’
Binnen FNV is Bart Plaatje campagneleider voor het onderwerp huisvesting van arbeidsmigranten. ‘We waarschuwen al heel lang voor onmenselijke toestanden in de huisvesting van arbeidsmigranten. Zeker in deze tijd van coronacrisis kan het heel snel een gevaar voor ons allemaal zijn.’
51 arbeidsmigranten
In Velp woonden de 51 arbeidsmigranten, vooral Roemenen en een aantal Hongaren, verdeeld over units in drie voormalige huurwoningen die uitgebouwd waren. ‘In deze tijd moet iedereen in ieder geval een eigen slaapkamer hebben. Anders lig je ’s nachts over elkaar heen te hoesten. Heel simpel’, stelt de FNV.
De arbeidsmigranten in Velp werken via uitzendbureau Horizon, dat tevens de huisvesting regelt. Het bedrijf wil niet voor camera reageren, maar geeft wel een reactie op vragen van Omroep Gelderland:
Horizon laat weten dat er in totaal 8.000 arbeidsmigranten in Nederland voor het bedrijf werken. Van hen zijn er 51 gehuisvest op de bewuste locatie in Velp. Namens het bedrijf laat Miranda Post weten:
‘De GGD omschreef de woongroep als een ‘campus-achtige structuur’. Voor de units gelden op dit moment dezelfde regels als elders waar mensen samenwonen in groepen, zoals in studentenhuizen. De woonunits blijven daarom zoals ze er nu zijn. In verband met de coronabesmettingen worden geen aanpassingen getroffen. De burgemeester van Rheden heeft onlangs nog gesteld dat de units in orde zijn.’
FNV zegt bekend te zijn met het bedrijf. ‘We horen heel veel verhalen. Over slechte huisvesting, hoge werkdruk, verhalen over intimidatie. Dat gaat allemaal om dit bedrijf’, vertelt Plaatje. De FNV heeft echter geen contacten met de groep arbeidsmigranten die nu ziek geworden is.
Volgens FNV is het een groot probleem dat de uitzendbureaus die Oost-Europese werknemers leveren aan bedrijven, zelf ook huisbaas zijn van deze arbeidsmigranten. Om de kosten te drukken wordt zo veel mogelijk bespaard op de huisvesting. Dat levert soms schrijnende situaties op, zoals arbeiders die met grote aantallen bij elkaar gestopt worden.
‘Nederland kent op jaarbasis 800.000 arbeidsmigranten, van wie een groot deel in onze voedingsindustrie werkt’, aldus Bart Plaatje. ‘Dat gaat om de logistiek van supermarkten, dat gaat om de logistiek van de Bol.coms van deze wereld en het gaat ook zeker om de vleesindustrie.’
De FNV heeft bij de uitzendbureaus aan de bel getrokken over de gevaren van de huisvesting. ‘Dan is het antwoord: ja, maar dat kost geld, dat is ons te duur. Ik denk dat de politiek aan zet is omdat de uitzendbureaus het hebben laten liggen. En ik denk dat de grote inleners zoals VION (vleesverwerkend bedrijf red.), Bol.com en Albert Heijn moeten opstaan en hun verantwoording nemen.’
Eigen slaapkamer op korte termijn
‘Het belangrijkste op dit moment is dat iedereen beseft dat we op korte termijn regelen dat iedereen een eigen slaapkamer krijgt. Elke arbeidsmigrant’, stelt de FNV-campagneleider. ‘Gewoon, voor de veiligheid in deze coronacrisis. Daar kan je niet meer weken over lullen.’
‘En ik denk op structurele basis dat een werkgever geen huisbaas mag zijn, daar is wetgeving voor nodig’, vervolgt Plaatje. ‘Ik verwacht van onze overheid een scheiding van bed en baas. Als we nu niet zorgen dat een uitzendbureau geen huisbaas kan zijn, dan blijven we in de problemen komen. Dan was dit het eerste geval, maar niet het laatste.’
Het kabinet besloot maandag de situatie van arbeidsmigranten te onderzoeken naar aanleiding van de situatie in Velp zondag. Minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken) neemt oud-SP-leider Emile Roemer in de arm om te kijken wat er moet gebeuren.
