WAGENINGEN – Precies drie jaar geleden vlogen de jeukende haartjes van de eikenprocessierups door onze provincie. Sindsdien hebben gemeenten alles op alles gezet op die beestjes te weren. Met succes, zo lijkt het, want we hebben relatief weinig last van de rupsen dit jaar. Toch houdt Silvia Hellingman van het Kenniscentrum Eikenprocessierups Wageningen een slag om de arm.
“Het is nog niet zo warm geweest. De nestvorming is wel op gang gekomen, maar het weer is nog niet zo dat je ook echt overlast kunt verwachten”, zegt Hellingman. “Op dit moment is het nog niet zo erg. Als het ineens heel warm wordt, kan het zomaar omslaan.”
Het liefst 25 graden
Bij een te warme temperatuur gaan de nesten – die nu nog hoog in de eikenboom zitten – zich naar beneden verplaatsen. “Een nest kan maximaal 32 graden zijn. Wordt het warmer, dan gaan ze lager in de boom zitten. Een rups heeft zijn nest het liefst rond de 25 graden. Tot nu toe is het weer dus in ons voordeel.”
Zie ook: dossier eikenprocessierups
En hoeveel invloed heeft de regen dan op zo’n nest? “Daar kunnen ze best tegen. Alleen bij echte storm met een windkracht 8 of meer, als er ook echt takken afbreken, gaan ze aan de wandel. Dan moeten ze bijvoorbeeld een nieuwe boom zoeken.”
En daar ligt dan weer een nieuw risico. “Dat hoeft namelijk niet per se een eik te zijn. Als de eikenprocessierups iets ouder is, gedijen ze ook prima in bijvoorbeeld beukenhagen. Dus als het gestormd heeft moeten mensen daar alert op zijn.”
Horrorseizoen
Over het algemeen zijn de zomers niet meer te vergelijken met het ‘horrorseizoen’ van 2019, weet Hellingman. “Er wordt veel meer gedaan aan beheer van de nesten”, vertelt ze. “Na die grote uitbraak in 2019 heet het ministerie een kennisplatform opgericht, dat samenwerkt met Kenniscentrum Eikenprocessierups Wageningen. Die hebben vervolgens een lijst van allerlei beheersmaatregelen opgesteld. Gemeenten zijn daar mee aan de slag gegaan en dat zie je nu.”
Natuurlijke vijanden
Er wordt ingezet op het verwijderen van de nesten, vertelt ze. Maar nog belangrijker: “Er wordt steeds meer geïnvesteerd in biodiversiteit, de natuurlijke vijanden.” Zo hangen er steeds meer nestkastjes voor koolmeesjes en wordt er ingezet op goede omstandigheden voor sluipvliegen en -wespen. “We zijn steeds meer nuttige bestrijders.”
Zie ook: Miljoenen naar strijd tegen jeukrups: zo pakt jouw gemeente het aan
Volgens Hellingman is het zaak dat de gemeenten alert blijven. “Elk nest dat je laat zitten, zorgt in de jaren erna voor vijf keer zoveel rupsen. Als je honderd nesten hebt wil ik het niet eens uitrekenen…”, zegt Hellingman. “Het is gewoon belangrijk dat gemeenten het beheersbaar houden.”
Zijn we ooit nog echt van die jeukrupsen af? “Nee, op nul ga je nooit uitkomen. De natuurlijke vijand roeit zijn voedselbron niet uit. Het is op deze manier redelijk te doen. Ik hoop dat we de aandacht blijven vasthouden. Als gemeenten loslaten krijg je zo weer een golf van de rups. Het is een beest dat explosief kan vermenigvuldigen, als je niet meer investeert in maatregelen.”
Via Waarneming.nl kunnen mensen doorgeven waar ze een nest vinden. Daar kun je in een kaart zien waar die nesten zijn aangetroffen.
Zie ook:
- Eddy bouwt 150 mezenkastjes om eikenprocessierups te bestrijden: ‘Mooi werk’
- Alle artikelen over de eikenprocessierups in Gelderland
