ZWOLLE – Wat ging er volgens het Openbaar Ministerie vooraf aan de dubbele moord in de McDonald’s in Zwolle, in maart vorig jaar? En welke straf eist het OM tegen Rozendaler Veysel Ü.? Dinsdag hulde hij zich in stilzwijgen. Horen we nu van zijn advocaat waarom Veysel, die heeft bekend, tot zijn daad kwam? Verslaggever Huibert Veth is aanwezig bij de laatste zittingsdag en houd je op de hoogte via dit liveblog.
Wat ging er volgens het Openbaar Ministerie vooraf aan de dubbele moord in de McDonald’s in Zwolle, in maart vorig jaar? En welke straf eist het OM tegen Rozendaler Veysel Ü.? Dinsdag hulde hij zich in stilzwijgen. Horen we nu van zijn advocaat waarom Veysel, die heeft bekend, tot zijn daad kwam? Verslaggever Huibert Veth is aanwezig bij de laatste zittingsdag en houd je op de hoogte via dit liveblog.
14:45 | 18 december uitspraak
De rechter kondigt aan op maandag 18 december om 13.00 uur uitspraak te doen.
14:40 | Slotwoord voor Veysel
Na nog een korte reactie terug, is het slotwoord aan Veysel zelf. “Ik vind het vreselijk voor iedereen. Sorry voor allemaal. Sorry voor alles”, zegt hij op bedrukte toon. “En bedankt hè”, klinkt het cynisch vanaf de tribune vanuit een van de nabestaanden.
14:30 | ‘Oncontroleerbaar beeld’
De OvJ constateert dat de gepleegde feiten door de verdediging niet worden betwist. Het beeld dat vervolgens wordt opgeworpen van de slachtoffers is volgens hem volledig oncontroleerbaar als het al niet verzonnen is.
14:20 | ‘Geëindigd op koude vloer’
De advocaat van de nabestaanden merkt op dat het betoog van de verdediging lijkt op een aanval in een zaak tegen de familie Torunlar. “Daar ben ik hier niet voor.” Het zuchten vanuit de hoek van de nabestaanden, kon in de zaal worden gehoord, zag de advocaat. “De slachtoffers zijn geëindigd op een koude vloer van de McDonald’s”, besluit hij.
14:15 | ‘Geen levenslang’
Hoewel de verdediging dus betoogt dat Veysel niet voor moord maar voor doodslag zou moeten worden veroordeeld, wil de advocaat nog even aangeven dat levenslang sowieso geen passende straf zou zijn. In gevallen waar die wel wordt opgelegd, gaat het volgens haar om zaken van de buitencategorie. “Niet te vergelijken met de zaak van vandaag waar een heel verhaal aan vastzit.”
14:10 | ‘Ernstig mishandeld’
In de PI is Veysel ernstig mishandeld door een medegedetineerde, vervolgt zijn advocaat. Daar zou aangifte van zijn gedaan die volgens haar niet wordt opgepakt. Het is een van de zaken waardoor zijn gevoel van onveiligheid groeit, betoogt de advocaat.
14:05 | ‘Opgehouden te bestaan’
“Wie is de echte Veysel?”, wil de rechtbank weten, trapt zijn advocaat af. De echte Veysel is volgens haar op 30 maart 2022 opgehouden te bestaan. Voor die tijd zou het een hardwerkende man en lieve echtgenoot zijn geweest. “Hij had goed contact met zijn schoonfamilie en runde het familiebedrijf naar behoren”, weet zijn advocaat. Uit getuigenverklaringen blijkt volgens haar dat niemand die hem kende dit achter hem had gezocht of van hem had verwacht.
13:15 | Pauze
Er wordt gepauzeerd tot 14.00 uur. Daarna zal de andere advocaat van Veysel het stokje weer overnemen om het betoog van de verdediging af te ronden. Vervolgens zal de OvJ daar weer op gaan reageren.
13:10 | ‘Naast dader, ook slachtoffer’
Naast dader is Veysel ook slachtoffer, betoogt zijn advocaat. “Hij wil dat ook daar serieus onderzoek naar plaatsvindt.”
13:05 | ‘Mensen zijn doodsbang’
De advocaat vervolgt met een voorbeeld van iemand die zelfmoord zou hebben gepleegd vanwege de hoeveelheid geleend geld dat hij aan Ozan heeft gegeven. “Hoeveel slachtoffers moet Ozan nog maken, hoeveel doden moeten er nog vallen?”, is een vraag die in het dossier terug te vinden zou zijn. Er zou een grote vastgoedman zijn die ook veel geld kwijt is geraakt aan Ozan. De advocaten zouden verder door verschillende personen, waarvan sommigen een maatschappelijke functie hebben, zijn benaderd met soortgelijke verhalen. Deze willen volgens de advocaat alleen niet met hun naam in het dossier. “Mensen zijn bang, doodsbang en schamen zich dat zij slachtoffer zijn geworden”, iets wat je volgens de advocaat vaak ziet in oplichtingszaken.
12:50 | ‘Ozan is de godfather’
Zo vertelt de advocaat over een getuige die verklaart dat de Torunlars ‘een familie zijn waarvan Ozan de godfather is’. “Ze hersenspoelen je en weten onder je huid te kruipen”, zou deze getuige stellen. Het spel dat daarin wordt gespeeld, zou zijn dat Ozan degene is die scheldt en vader Ali vervolgens bemiddelt.
12:45 | ‘Ernstige strafbare feiten’
Ali, Huseyin en enkele andere leden van de familie hebben toch ernstige strafbare feiten gepleegd richting Veysel, maar ook naar andere slachtoffers, vervolgt de advocaat. Daar zou ook aangifte van zijn gedaan. De advocaat vraagt uitleg waarom aan een aantal van die aangiftes ‘jarenlang schijnbaar niets is gedaan’.
12:40 | ‘Gewetenloos te grazen genomen’
Hoewel de meeste leden van de familie Torunlar ongetwijfeld modelburgers zijn, moet de rechtbank er volgens de advocaat niet de ogen voor sluiten dat onder meer Ali en Huseyin zijn cliënt ‘gewetenloos financieel te grazen hebben genomen’. Bovendien zijn daar volgens de advocaat meerdere voorbeelden van, waarvan sommigen het niet meer zouden kunnen navertellen.
12:30 | ‘Zie je zelden’
De advocaat wil ook even benadrukken dat voor het zwijgen van zijn cliënt tijdens deze zitting, op advies van zijn advocaten, er wel uitvoerig door hem is verklaard. “Politie en andere deskundigen hadden op dat moment toch alle relevante vragen kunnen stellen”, meent de advocaat. Bovendien heeft Veysel zichzelf vrijwillig gemeld op het politiebureau, merkt de advocaat op. Iets wat je volgens hem in dergelijke zaken zelden ziet.
12:10 | Financiële compensatie
Hij begint met de financiële compensatie die de nabestaanden vragen. Dat is een vrij technisch verhaal wat erop neerkomt dat de onderbouwing van die claims in zijn ogen rammelt.
12:05 | ‘Vervelend voor nabestaanden’
De tweede advocaat van Veysel neemt het woord over. Hij zal een aantal dingen gaan benoemen die bij de nabestaanden vervelend kunnen vallen, kondigt de advocaat aan. Dat is volgens hem wel van belang voor het bepalen van de straf.
12:00 | Vrijspraak van moord gevraagd
Samenvattend moet haar cliënt Veysel dus worden vrijgesproken van moord, besluit de advocaat.
11:55 | ‘Zeker voor een vader’
Ook het afspreken in een volle McDonald’s is wel een atypische plek voor een daad met voorbedachte rade, meent de advocaat. “Zeker voor iemand die zelf vader is.” En waarom zou je eten of drinken bestellen en betalen voor personen waarvan je van plan bent ze al te doden voor zij het kunnen nuttigen, vraagt de advocaat zich af.
11:50 | ‘Niet gek in Turkse cultuur’
Dat Veysel het wapen meenam naar de afspraak, is volgens zijn advocaat niet meteen een bewijs voor voorbedachte rade. De afspraak in de McDonald’s was volgens haar bovendien niet op initiatief van Veysel. Het wapen had hij eerder opgegraven, maar dat zou al voor het maken van die afspraak zijn gebeurd. Ook is het dragen van een wapen niet gek in de Turkse cultuur, stelt de advocaat.
11:45 | ‘Geen moord’
Moord is het niet, betoogt de advocaat. Daarvoor is voorbedachte rade nodig, weet zij. En daar is volgens haar geen sprake van. Ondanks dat er wellicht tijd was, kan een daad in plotselinge hevige drift hebben plaatsgevonden, meent de advocaat. Daarvan is dit volgens haar een klassiek voorbeeld. “Het was een niet geplande daad door een hevige gemoedsopwelling door de onverwachte bedreigingen in het gesprek.”
11:40 | 13 cruciale seconden
De advocaat spreekt over de ’13 cruciale seconden’ tussen het bestellen van Veysel aan de balie van de McDonald’s en het teruglopen naar zijn plek waar hij begon te schieten. Daarvoor zou hij volgens de advocaat in het gesprek met de broers Torunlar met de dood zijn bedreigd, waarna hem werd opgedragen koffie of thee te gaan halen. Wat er vervolgens is gebeurd, zegt Veysel niet meer te weten. “Hij hoorde op de radio dat hij Ali en Huseyin had doodgeschoten”, weet de advocaat.
11:35 | ‘Schim van zichzelf’
Het proces wordt hervat. Een van zijn advocaten legt uit dat het niet goed gaat met Veysel. Sinds de schietpartij, zou hij een schim zijn van zichzelf. “Hij kan nauwelijks bevatten wat er is gebeurd en is op dit moment afhankelijk van medicatie om zijn emoties onder controle te houden”, stelt zijn advocaat. Dat is volgens haar dan ook de reden dat Veysel zich gedurende het hele proces heeft beroepen op zijn zwijgrecht. “Het is simpelweg onverantwoord voor zijn gezondheid om te verklaren.” Daarnaast zouden volgens de advocaat ‘veiligheidsaspecten’ een rol spelen in de keuze om geen antwoord te geven op vragen.
10:35 | Verdediging vraagt lange pauze
Direct na het horen van de strafeis vragen de advocaten van Veysel een pauze van een uur om zich op een reactie voor te bereiden. Gezien de ernst van de zaak, wordt deze door de rechter toegestaan.
10:30 | 30 jaar onvoorwaardelijk
Of de reden van zijn daad nu frustratie of wraak was, maakt voor de strafeis niet uit, meent de OvJ. Tbs vindt de OvJ niet passend, omdat er geen gevaar op herhaling is. 30 jaar onvoorwaardelijke gevangenisstraf of levenslang is het enige passende, vindt de OvJ. Waarbij hij de afweging maakt om 30 jaar onvoorwaardelijke gevangenisstraf te eisen. Levenslang moet in zijn ogen met grote behoedzaamheid en terughoudendheid worden toegepast, vanwege het ontbreken van perspectief op terugkeer in de samenleving.
10:20 | Voorschot strafeis
Bedreiging van de slachtoffers is niet aannemelijk en er zijn geen argumenten voor ontoerekeningsvatbaarheid, concludeert de OvJ. “Voorbedachte rade, dubbele moord en een strafbaar feit”, somt hij op.
10:15 | ‘Regelde financiën voor gezin’
Maar ook verder vooraf lijkt het erop alsof Veysel stappen nam om zijn vrouw en gezin alvast los te koppelen en financieel veilig te stellen, ziet de OvJ. Zo sloot hij een levensverzekering af en regelde een scheiding van tafel en bed met zijn vrouw.
10:10 | Voorbedachte rade
Volgens de OvJ had Veysel voldoende tijd om zich op zijn daad te beraden. Om te beginnen tijdens de 50 minuten dat hij in de McDonald’s met de broers sprak. Vervolgens tijdens de 1,5 minuut waarin hij naar de balie liep om een bestelling te doen en bij terugkomst zijn wapen te pakken en te schieten. Dat duidt op voorbedacht rade, meent de OvJ. Ook was ‘elk schot raak’. “Dat heeft de schijn van oefening.”
10:00 | ‘Geduld heeft een grens’
Veysel had serieuze schulden en geldzorgen, weet de OvJ. “Zijn geduld om op zijn geld te wachten, was op. ‘Geduld heeft een grens’, liet hij weten.” Bovendien zou Veysel het idee hebben gehad dat de hele familie Torunlar tegen hem samenspande. Ook nam Veysel een vuurwapen mee naar de McDonald’s, concludeert de OvJ.
09:55 | ‘Ijzig koud’
Na een geagiteerd gesprek tussen Veysel en de broers voorafgaand aan de moorden, loopt Veysel na de schietpartij ‘ijzig koud’ de zaak uit. Dat er een conflict over geld was, is helder, ziet de OvJ. “Maar daarmee zijn bedreigingen in die McDonald’s richting Veysel nog niet aannemelijk gemaakt.” De zoon van Ali, Ozan, heeft Veysel volgens hem wel bedreigd. Maar van bedreigingen van een van de twee slachtoffers, blijkt niets, constateert de OvJ. Het past bovendien niet in het beeld dat anderen bij beide broers hebben.
09:50 | Waarom?
In feite is de strafzaak overzichtelijk, concludeert de OvJ. De vraag is volgens hem niet zozeer wat er is gebeurd, maar waarom. En daaruit volgend, welke strafeis passend is.
09:45 | Gruwelijk tafereel
De zaak begint met het betoog van de officier van justitie (OvJ). Hij beschrijft eerst een op het eerste gezicht ‘alledaags tafereel’ op 30 maart 2022 van een tafeltje in de McDonald’s: een dienblad met een happy meal en een flesje water. “Een pop kijkt de zaak in.” Het meisje van wie de pop is en haar moeder zijn er niet, verhaalt de OvJ. “Op minder dan 5 meter afstand van deze tafel liggen de levenloze lichamen van de broers Hüseyin (62) en Ali (57) Torunlar. Gestorven terwijl Maria en haar 2-jarige dochter de McDonald’s uitvluchtte.”
09:15 | Eerste zittingsdag
Dinsdag stond bol van emotionele momenten op de eerste dag van de inhoudelijke behandeling. Nabestaanden toonden hun verdriet en er werden beelden getoond vanuit de McDonald’s op het moment van de schietpartij. Lees er meer over in het liveblog van die dag.
09:00 | Wat ging vooraf?
Elf kogels brachten de broers Hüseyin (62) en Ali (57) Torunlar op 30 maart 2022 om het leven in het volle fastfoodrestaurant. Nog diezelfde avond meldt Ü zich op het politiebureau waar hij bekent de schutter te zijn geweest. De zoon van een van de slachtoffers lijkt een belangrijke spil in het verhaal. Ü zou hem grote bedragen met deels geleend geld hebben gegeven om te investeren. Het zou gaan om ten minste een miljoen euro, waarvan een deel mogelijk uit misdaad afkomstig is.
