Dit is waarom het kappen van bomen nodig is

ARNHEM – Bossen hebben het moeilijk. Droogte, plagen, stikstof: hoe houden we onze bossen gezond? “Bosverjonging”, zegt beheerder Bram de Jong.

Wie houdt er nu niet van bomen? Je kan er in klimmen, ze geven schaduw, zorgen voor zuurstof en vogeltjes bouwen er hun nestjes in. Toch komt er aan iedere boom een eind. Zeker in de oude productiebossen waar hout werd gekweekt voor scheepsbouw, de steenkolenmijnen en woningbouw. Maar erger nog zijn de gevolgen van stikstof. Soms is kappen nodig, vindt bosbeheerder Bram de Jong van Geldersch Landschap en Kasteelen: “Als je maar een goed plan hebt om weer nieuwe bomen aan te planten.”

Als er ergens in onze omgeving een boom wordt omgezaagd zijn de protesten niet van de lucht. Terecht natuurlijk, want bomen moeten worden beschermd. Maar mag er dan geen enkele boom worden omgezaagd? Om die vraag te beantwoorden lopen we mee het bos in. Bram laat ons zien dat omzagen soms best nodig is. Een fascinerend inkijkje in de wereld tussen omhakken en herplanten.

We beginnen vlak bij de werkschuur van Geldersch Landschap en Kasteelen in park Lichtenbeek bij Arnhem:

We denken vaak dat het kappen van bomen in het bos te maken heeft met inkomsten uit de verkoop van hout. Maar meestal gaat het juist om het vervangen van bomen in oude productiebossen. Door die te vervangen door andere soorten die beter tegen klimaatverandering kunnen, verbeter je het bos en kan er een rijkere flora en fauna ontstaan. Verjongen dus.

Dat er soms eerst moet worden gekapt in zo’n productiebos is niet zo erg, legt beheerder Bram de Jong uit. “Die productiebossen zijn zeer gevoelig voor plagen en klimaatverandering. Bovendien is de biodiversiteit erg laag in zo’n eenzijdig bos.. Als er meer soorten komen wordt zo’n bos veel levendiger.”

Een bos groeit uit zichzelf. Daar hoef je eigenlijk niets aan te doen zou je denken. Maar alle bossen in Nederland zijn aangelegd en bij ieder bos was een idee hoe dat moest. Zo zijn productiebossen aangelegd met op iedere anderhalve meter een boom. Dan krijg je mooie rechte stammen. Ideaal voor iedereen die houten meubelen wil. Of mooie houten kozijnen. Of misschien zelfs wel een houten huis. Het zijn juist die bossen die het nu moeilijk hebben. Vandaar dat er veel nieuw aanplant nodig is om de bossen te behouden.

Bram neemt ons mee naar een gevarieerd loofhoutbos dat tegen een stootje kan:

Het beheren van bossen is iets voor de lange adem. Bomen doen er tientallen jaren over om volwassen te worden. Je moet als bosbeheerder dan ook ver vooruit kunnen kijken. Zo is in ons land vroeger veel bos geplant waar we nu niet meer zo blij mee zijn. Productiebos met vaak kilometers lang grove den. Of alleen maar beuk.

“Dat is niet meer van deze tijd”, zegt Bram. “Door klimaatverandering willen we nu meer variatie in het bos. Dat levert meer biodiversiteit op. En dat moet snel gebeuren. We kunnen er geen jaren mee wachten, want het gaat nu erg slecht in ons bos. Als we nu aanplanten, hebben we straks weer genoeg sterk bos.”

Luister naar het laatste gesprek met de bosbeheerder:

Doneeractie

Het snel aanplanten van voldoende klimaatsterke bomen is nu zo belangrijk, dat Geldersch Landschap en Kasteelen nog deze maand een campagne begint om geld in te zamelen voor massale herplant in onze bossen. Volgens onze grootste Gelderse natuurorganisatie moet er NU worden ingegrepen om onze bossen te behouden. Meer informatie over hoe de bossen kunnen worden geholpen is te lezen op de website van GLK.