VELP – Honderdduizenden kwetsbare ouderen belanden jaarlijks op spoedeisende hulp, omdat ze elders niet terechtkunnen. Het zet de hele zorg onder ongekende druk. Maar in Velp hebben ze daar een oplossing voor. Een speciale ouderenarts, die de druk op de huisartsenpraktijk en de spoedeisende hulp verlicht.
Om complexe patiënten die thuis wonen te kunnen helpen, hebben ze in Velp een ouderenarts in de huisartsenpraktijk werken. Die ouderenarts neemt de huisarts, maar ook de spoedeisende hulp, veel werk uit handen. In ons hele land raken die spoedeisende hulp-afdelingen namelijk steeds voller.
“We werken inmiddels meer dan dertien jaar samen”, vertelt huisarts Hans van Santen aan Nieuwsuur. “In deze praktijk, met zoveel ouderen, zoveel mensen met complexe problemen, is het echt volstrekt ondenkbaar dat we zonder de praktijk van Ester zouden werken.”
Ouderenarts Ester Bertholet gaat langs bij ouderen in Velp. “Het zijn de mensen die voorheen in een verpleeghuis terechtkwamen”, vertelt ze. “Dus als je die mensen nu langer thuis laat wonen moet je de expertise die er altijd was in die verpleeghuizen, ook mee willen nemen naar thuis.”
Het is de toekomst voor heel Nederland
“We hebben in Velp twee keer zoveel 75-plussers als in de rest van Nederland. En dat is geloof ik in 2035 in heel Nederland zo. Dus ik zeg altijd, wij doen een soort pilot over hoe het in de toekomst in heel Nederland wordt”, zegt huisarts Van Santen.
En deze manier van zorg is een goed voorbeeld voor hoe het in de rest van het land ook zou moeten, meent Jaap van den Heuvel, interim-voorzitter Raad van Bestuur Sint Maartenskliniek in Nijmegen.
“Als het allemaal uit de hand loopt, dan kun je wel terecht bij de SEH’s. Maar dat was allemaal te voorkomen geweest. Dus je krijgt een verstopping van het systeem, wat niet hoeft”, verlet Van den Heuvel.
Financiële prikkel is verkeerd
“Iedereen wil nu naar ‘passende zorg’. Een heel terechte gedachte om alleen maar dat te doen wat echt nodig is en wat echt iets toevoegt voor de patiënt. Maar we worden betaald per verrichting”, vertelt de ziekenhuisdirecteur. “Dus hoe meer verrichtingen je doet, hoe meer geld je binnenhaalt. En als dan gezegd wordt dat je bepaalde verrichtingen minder zou kunnen doen, omdat die niet zoveel toevoegen, dan daalt ook onmiddellijk je budget.”
Dat houdt dus in dat ieder onderzoek of operatie geld oplevert. “Vaak wordt dan geroepen dat het aan de artsen ligt, want die denken alleen maar aan geld. Maar ik ben menigmaal driekwart van het jaar rondgegaan om te zeggen: ‘We moeten wel aan de productie denken, want anders loopt onze begroting in de soep en dan draaien we verlies’. Dus het zijn niet de dokters die het per se willen, maar als je verantwoordelijk bent voor zo’n organisatie, wil je wel zorgen dat je financieel gezond bent.”
Minder opnames, dat kost geld
“Ik heb projecten gedaan waarbij je mensen minder vaak kon opnemen in het ziekenhuis. Maar dat kost je dan meteen geld als ziekenhuis. Ja, dat leer je dan wel af.” En van dat systeem, waarbij maximaal zorg verlenen financieel wordt beloond, wil de sector af.
De politiek lijkt zich er niet van bewust te zijn dat het een urgent probleem is, ondanks dat meermaals is opgeroepen wat aan de verkeerde financiële prikkels te doen. “Je ziet alle politici er elke keer weer omheen draaien. Iedere keer weer”, zegt Van den Heuvel. “Maar het is de oorzaak van het probleem. Als je het probleem wilt oplossen, moet je de oorzaak aanpakken en niet eromheen draaien.”
Minder naar het ziekenhuis in Velp
Zolang veel doen in het ziekenhuis wordt beloond, dreigt overbelasting en verstopping in het ziekenhuis. Zeker gezien de grijze golf die er nog aankomt. De aanpak in Velp lijkt te werken, want mensen gaan gemiddeld acht maanden later naar het verpleeghuis en gaan minder naar het ziekenhuis.
Maar ondanks de goede resultaten, blijft het ieder jaar spannend of de zorgverzekeraar dit wil vergoeden. “Dit is hele goede zorg, tegen lagere kosten”, zegt de Velpse huisarts Van Santen. “Het is toch eigenlijk een ongelooflijk schande dat dit nog steeds niet structureel gefinancierd wordt.”
