DIEREN – Met goede verzorging, voldoende water en wat liefde gaat een gemiddelde plant lange tijd mee. Toch gaat het ook wel eens mis en sterft een plant plotseling. Radio Gelderland-presentator Irene ten Voorde ervaarde het zelf en vroeg tuinman Romke van de Kaa uit Dieren om raad.
In haar tuin had Irene jarenlang een druivenstruik staan, die groeide tot het balkon van haar bovenburen en in zijn beste dagen de 9 meter aantikte. De plant leverde massa’s druiven, maar dit jaar is alles anders: de plant is doodgegaan.
En daar baalt Irene stiekem wel van, want ze had er veel plezier van. Tuinman Romke zegt er niet van op te kijken. “Het komt vaker voor”, bevestigt hij. “Geen enkele boom of struik heeft het eeuwige leven, ze gaan een keer dood. De ene op jonge leeftijd, de andere op hoge leeftijd.”
Klimaatproblemen en ziektes
Maar hoe komt het? Er zijn verschillende oorzaken denkbaar, zegt Romke. “We hebben tegenwoordig een raar klimaat: kletsnatte winters en dan soms weer droge, hete zomers. Daar houden planten niet van, ook druivenplanten niet. Het omgekeerde kan ook het geval zijn: soms graven mensen bij een net geplante druivenstruik een putje naast de gevel, waarin ze goede grond gooien. Daar planten ze de druif in, maar dan creëer je eigenlijk een zinkputje dat voortdurend volloopt met water wanneer het regent. Dat kan ook een doodsoorzaak zijn.”
Los van de ‘klimaatoorzaken’ zijn er de ziektes, die een mooie plant, struik of boom om zeep kunnen helpen. Romke wijst naar de schimmel als boosdoener. “Schimmels zijn eigenlijk heel interessant, maar ze kunnen ook vervelend zijn. Ze liggen dichter bij dieren dan bij planten. Ze worden verspreid door zwemmende sporen, een soort spermatozoïden. Ze hebben vocht nodig om te zwemmen en hoe natter het is, hoe beter die schimmel zich kan verplaatsen. De winter die we net gehad hebben, was een ideale winter voor schimmels om rond te zwemmen.”
In één nacht dood
In feite kun je de schimmels verdelen in twee groepen. “De ene helft veroorzaakt een langzame dood, zoals bijvoorbeeld de honingzwam. En je hebt schimmels die een heel snelle dood veroorzaken, dat heet verwelkingsziekte. Die schimmels slaan toe en kunnen in één nacht een gezonde plant in een slap hangend lijk veranderen. Dat kan bij planten.”
“Die schimmel blokkeert de vaatbundels, de kanaaltjes waarlangs water en voedsel in de plant komt. Als die kanaaltjes geblokkeerd worden, gaat de struik of plant dood. Dat zie je heel vaak bij clematis. Die is berucht om het feit dat hij van de ene op de andere nacht kan verwelken.”
Kun je het voorkomen?
Wat kun je doen om een schimmelaanval af te slaan? “Schimmels zijn zwakteparasieten”, reageert Romke. “Ze vallen liever een zwakke, kwijnende plant of struik aan dan eentje die kerngezond is. De sporen zelf houd je niet tegen, die zweven door de lucht en kunnen zo 100 kilometer verderop neerdalen. Daar bescherm je geen plant tegen. Wat je wél kunt doen, is je plant in optimale conditie houden. Geef je plant water als het droog is en zet hem in goed gedraineerde grond, zodat het water weg kan als het nat is.”
Romke van de Kaa is eens per twee weken te gast in de uitzending van ‘Lunchpauze’ op Radio Gelderland. Eerder legde hij uit hoe je mos in je gazon bestrijdt:
Mos in je gras? Zo maak je er korte metten mee
