DIEREN – Je groeit op in een dorp, wilt er graag blijven, maar er is nergens een betaalbaar huis te vinden. Dat overkomt veel starters. Dinand Hofsteenge (34) uit Dieren had er genoeg van en besloot vijf jaar geleden met vrienden een woongroep te beginnen in een voormalige kleuterschool in het centrum van Dieren.
Omdat een plek vinden lastig is, ondernemen jongeren zelf actie. Sommige groepen doen dit door zelf een bouwproject op te zetten en als eigen projectontwikkelaar op te treden. Ook wel Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) genoemd.
Je koopt dan gezamenlijk een stuk grond en bouwt of verbouwt daar huizen op. “Een voordeel hiervan is dat de kosten lager zijn, omdat je alles met een groep doet en er geen tussenpartijen zijn“, vertelt Maarten Koreman van de Landelijke Vereniging Kleine Kernen (LVKK). “Door CPO kunnen mensen zelf dingen sturen.“
Woninginitiatief slaagt
Om deze reden kocht Dinand Hofteenge een voormalige kleuterschool, samen met zijn vrienden. Dat is naast de Jumbo in de Tellegenlaan en naast de apotheek in de Wilhelminaweg in Dieren. In 2,5 jaar hebben ze die omgebouwd tot een woongroep met onder meer vijf slaapkamers en zelfs een bioscoop.
“Ik zou het iedereen aanraden, maar je moet het ook zeker niet onderschatten“, vertelt Hofteenge. “In het begin is het wel echt een soort extra parttime of fulltime baan die je erbij hebt.“
Koreman steunt woongroepen zoals die van Hofteenge, maar omdat de politiek dit volgens hem niet goed heeft geregeld, stranden veel woninginitiatieven. Volgens Katalys, ondersteuner van dit soort projecten, slaagt ongeveer 10 procent. De LVK pleit daarom in een manifest aan de Tweede Kamer voor meer steun.
Zie ook: Huisdieren verbouwen voormalige kleuterschool
Gemeenten moeten meer steun geven
Volgens Koreman komt dat onder meer doordat gemeenten weinig steun bieden. “Dit zijn mensen die in hun dorp willen blijven, tijd en moeite investeren en veel risico nemen“, zegt hij.
Erik Arkesteijn, programmamanager bij Katalys, benadrukt dat de slagingskans omhoog moet, maar dat beide partijen moeten meewerken. “We zien dat gemeenten ruimte geven en soms best willen meewerken. Je moet elkaar goed verstaan.”
Ook ingewikkelde regels spelen een rol. “Projecten die lang duren lopen sneller tegen problemen aan“, zegt Arkesteijn. Daarbij wijst hij op de stikstofcrisis.
Zelf opdrachtgever worden de oplossing?
Woongroep De Huisdieren van Hofteenge is dus wel geslaagd: “De provincie en gemeente hebben ons juist door het proces geholpen“, vertelt hij. “We hadden het geluk dat er in ieder geval één en later meer ambtenaren waren die het op zich hebben genomen om ons te helpen.”
De gemeente had overigens niet altijd alle kennis in huis waardoor het zo nu en dan een beetje zoeken was. Hoogleraar Peter Boelhouwer van de TU Delft vertelt dat deze projecten voor de gemeenten soms ook lastig zijn: “CPO is niet heel groot. Het is voor de gemeente ook gewoon veel werk om mensen die eigenlijk amateurs zijn, te begeleiden. De gemeente moet er dus wel echt voor willen gaan.” Hij vindt deze projecten, ondanks dat, een goede optie.
Maar CPO is niet de enige oplossing, stellen Hofteenge en Koreman. “Het is niet voor iedereen, het is veel werk“, vertelt Koreman. Voor andere mensen moeten er volgens hem ook oplossingen komen omdat zij ook verbonden zijn met het dorp en net zo goed willen blijven.
Vijf tips voor je eigen woonproject:
1. Zoek een groep bij elkaar – “Dit maakt het goedkoper“, stelt hoogleraar Boelhouwer.
2. Informeer bij de gemeente hoe zij tegenover dergelijke projecten staat. Durf dit zelf in te zetten. Wacht niet tot de gemeente iets beschikbaar stelt – “Overal staan panden leeg“, stelt woongroep De Huisdieren.
3. Vind een kavel, kijk bijvoorbeeld naar herbestemmingen van bestaande gebouwen – “Denk aan een oud buurthuis of gymzaal”, geeft woongroep de Huisdieren aan.
4. Verander je perceptie van wat wonen is. -“Ik ben erachter gekomen dat het een zege is dat ik met mensen om me heen kan wonen”, vertelt Hofteenge blij.
5. Besef dat het een meerjarig proces is en maak van tevoren duidelijke afspraken waar je elkaar verantwoordelijk voor kan houden. Vergeet ook niet om af en toe een stap terug te nemen om zo je vriendschap te onderhouden – “Ze zeggen vaak: ‘Met vrienden moet je wandelen, niet handelen‘”, zegt Hofteenge.
6. Zoek hulp. Onthoud dat er ook professionele bureaus zijn die je bij zulke projecten kunnen ondersteunen. “Daarvan komen er steeds meer“, vertelt hoogleraar Boelhouwer.
Zie ook: Huisdieren verbouwen voormalige kleuterschool
