VELP – Een paar honderd fijnsparren in het Beekhuizer bos bij Rheden worden deze week gekapt vanwege de aanwezigheid van de letterzetter. Dat is een boomkevertje die zijn naam dankt aan de lettervormige creaties die de larven van het beestje onder de schors van de boom maken. De werkjes zijn vaak beeldschoon, maar betekenen wel ‘einde verhaal’ voor de boom.
De letterzetter heeft een voorkeur voor oude, verzwakte fijnsparren. Deze bomen produceren nog maar weinig hars en kunnen zich daardoor slecht verdedigen. ‘Door de droogte van afgelopen zomer zijn veel fijnsparren in ons land verzwakt.
Ze krijgen te weinig water. En voor de letterzetter waren het juist ideale omstandigheden om zich massaal voort te planten’, legt bosecoloog Frits Mohren van de Wageningen Universiteit uit.
Letters eten
Zo’n kevertje boort een gaatje in de boom en legt daarna tientallen eitjes onder de schors. De larven komen uit en waaieren zich vervolgens al etend uit onder de boomschors. Hierdoor ontstaat een soort lettervormig labyrint. Deze tunneltjes zijn desastreus voor de boom, omdat de sapstromen de wortels niet meer bereiken.
Als de boom dood is, trekken de kevertjes door naar de volgende boom. Als er maar voldoende letterzetters zijn, bezwijken uiteindelijk ook de gezonde bomen onder de vraatzucht. ‘Er is slecht een oplossing’, zegt natuurwethouder Marc Budel van de gemeente Rheden. ‘Alle fijnsparren in dit gebied moeten worden gekapt.’ In het Beekhuizer bos gaat het om een gebied van drie tot vier voetbalvelden groot.
In landen als Zweden, Canada en Duitsland vormt de letterzetter een groot probleem. Daar staan heel veel fijnsparren. In ons land verwacht Mohren geen problemen op zo’n grote schaal, simpelweg omdat hier niet zoveel fijnsparren groeien. Op plekken waar wel veel oude fijnsparren bij elkaar staan, zoals in het Beekhuizer bos, is het volgens de bosecoloog zaak om de bomen goed in de gaten te houden en aangetaste bomen zo snel mogelijk te kappen.
Nieuw bos met meer variatie
In het Beekhuizer bos is het te laat om de bomen te redden. Hier is een grote machine inmiddels bezig om op een stuk van een paar hectare nagenoeg alle bomen om te zagen. Dit tot grote spijt van wethouder Budel. ‘Maar er komt nieuw bos voor terug’, vertelt hij. ‘Met onder meer douglas, berk en wilde kastanje.’ De grote variatie aan bomen moet ervoor zorgen dat ziekten en boomkevers als de letterzetter in de toekomst minder vat op het bos krijgen.
