EERBEEK – De sluiting van papierfabriek De Hoop in Eerbeek is een klap voor het dorp. “Dit gaat een grote impact hebben”, reageert iemand op Facebook. En de dorpsraad is verbijsterd. “We zagen dit niet aankomen.”
Het naderende einde voor De Hoop volgt na roerige jaren waarbij personeel overname na overname meemaakte. Eigenaren waren onder meer het Zweedse SCA, DS Smith, De Jong Packaging en als laatste Stora Enso uit Finland. Die trekt de stekker eruit.
Stora Enso werd pas vorig jaar eigenaar van de Eerbeekse fabriek en bereikte op 30 mei nog een akkoord met de vakbonden voor een nieuwe cao voor dit en volgend jaar. In dat akkoord zat een loonsverhoging voor het personeel van 6 procent.
Stikstof
De fabriek in Eerbeek is de op drie na grootste stikstofuitstoter in de provincie, bleek eerder uit gegevens van het RIVM. Volgens de Nijmeegse milieuactivist Johan Vollenbroek van Mobilisation for the Environment (MOB) ontstaat door de sluiting van de fabriek geen stikstofruimte in Gelderland voor bijvoorbeeld het bouwen van woningen.
“Op grond van Europese wetgeving gaat die naar de natuur. Als de provincie Gelderland dat niet van plan is, dan zullen we haar daarop juridisch aanspreken. Dat doen we ook bij de oude kolencentrale in Nijmegen”, reageert de man achter MOB en die vaak rechtszaken wint op het gebied van natuur en milieu. Die uitspraken leiden tot de strengere regels waartegen onder meer boeren en de bouw hebben gedemonstreerd.
De fabriek werd in feite opgegeven bij de verkoop aan Stora Enso
185 werknemers van De Hoop zijn binnenkort hun baan kwijt. Ze figureren in het laatste hoofdstuk van meer dan 350 jaar papiergeschiedenis in Eerbeek wat betreft De Hoop en zijn voorgangers. Vollenbroek: “De fabriek werd in feite opgegeven bij de verkoop aan Stora Enso. Veel Nederlandse industrie is verkocht aan het buitenland.”
‘Er was geen verwarming, soms was alles bevroren’
In alle jaren werkten er natuurlijk enorm veel medewerkers voor de fabriek. De VPRO maakte begin jaren negentig van de vorige eeuw een radioserie over dorpsfabrieken. Gerrit Kersten werkte er toen 50 jaar, zijn vader zelfs twee jaar langer, zegt hij in die reportage uit 1991.
Een fragment uit Het Spoor Terug, De Dorpsfabriek 5: Papierfabriek De Hoop in Eerbeek:
“Je werkte vroeger 48 uur per week”, vertelt Kersten in de reportage. “Als die brede riemen van de banden van de machine liepen, moest je die zelf repareren en in de winter gebeurde dat geregeld. Er was geen verwarming, dus het was een natte en vochtige partij. Op maandag kwam het vaak voor dat de productie pas in de middag op gang kwam, omdat alles bevroren was. Moest je met lange stokken en lappen met petroleum langs de machines.”
De naam De Hoop ontstond in 1894, vertellen de makers van de radioserie over De Hoop. In 1910 werd de molen een fabriek die toen dertig man aan het werk had. Waren lompen aanvankelijk de grondstoffen voor de fabriek, later werd dat oud papier.
‘Totaal onverwacht en erg slecht nieuws’
Maar nu is het dus einde verhaal. Op Facebook noemt iemand de naderende sluiting van de fabriek “erg slecht nieuws voor de werknemers en hun gezinnen maar ook voor onderaannemers en toeleveranciers. Dit gaat een grote impact hebben”.
Voor de Dorpsraad Eerbeek-Hall kwam het bericht van het einde van De Hoop als een duveltje uit een doosje, zegt voorzitter Hannie Elfrink. “Dit is totaal onverwacht. We zagen dit niet aankomen. Ik begreep dat de fabriek niet slecht liep.” Ze spreekt namens de dorpsraad haar medeleven uit aan het personeel en hun gezinnen.
In de zomer van vorig jaar legde directeur Robert Minnesma de productie van een van de twee papiermachines stil door de hoge gasprijs. Hij liet weten dat dit tijdelijk was maar Brummens Nieuws meldde donderdag dat de stilgelegde machine nooit meer in bedrijf is geweest.
Veel inwoners van Eerbeek werken in de papierindustrie, gaat Elfrink verder. En vergeet de toeleveranciers van die fabrieken niet, de transporteurs. Wat gebeurt daarmee?” Ze vreest een domino-effect. “Eén en één is twee.”
‘We laten dit niet zomaar gebeuren’
FNV-bestuurder Ashna Kamta noemde het nieuws van de sluiting een schandalige beslissing. “Dit is één van de oudste papierfabrieken van Nederland, voorganger Molen De Hoop is uit 1657. Van generatie op generatie werken hier mensen uit de regio. Wij laten zeker niet zomaar gebeuren dat dit prachtige bedrijf ineens verdwijnt.”
Eerbeek heeft straks na sluiting van De Hoop nog twee papierfabrieken. Folding Boxboard met ongeveer 220 medewerkers en Neenah Coldenhove met ruim 140 personeelsleden.
