DE STEEG – Deelnemers aan het burgerberaad in Rheden worden door loting gekozen. 10.000 mensen krijgen een uitnodiging, in de hoop dat 313 mensen reageren. Naast deze inwoners zullen ook ambtenaren, politici en werkgevers aanschuiven. Zo hoopt de gemeente een diverse groep van vijfhonderd mensen samen te stellen die gaat overleggen over wind- en zonne-energie.
“We nodigen 10.000 mensen uit omdat we uit ervaring weten dat een half procent positief reageert”, zegt Harm van Dijk van G1000, een organisatie die gespecialiseerd is in het organiseren van zulke bijeenkomsten. “Als het echt om een lokaal onderwerp gaat, merken we dat de respons beter is. Bovendien is het klimaat een hot onderwerp. We zien nu dat gemiddeld vijf procent van de gelote inwoners positief reageert.”
Wanneer meer dan 313 inwoners positief reageren, wordt er een zogenaamde gewogen loting gedaan. “Als iemand zich aanmeldt, vragen we wat demografische gegeven”, legt Van Dijk uit hoe hij zo’n loting kan doen. “Woonplaats, geslacht, opleiding, of er thuis een andere taal gesproken wordt dan buitenshuis. Al die informatie leggen we langs de gemiddelde Rhedense samenleving. Zo wordt de samenstelling van het burgerberaad een goede afspiegeling van de hele maatschappij.” Maar Van Dijk waarschuwt ook dat deze methode alleen kan als voldoende mensen zich opgeven.
Financiële prikkel
Fractievolger Anne Jansen van GroenLinks is bang dat bepaalde groepen uit de samenleving zich niet op zullen geven. Daar is door de G1000 ook over nagedacht, geeft Van Dijk aan. “We doen vooraf een grote communicatiecampagne en gaan gesprekken aan met sleutelfiguren uit de samenleving. Zodat zij in hun eigen omgeving mensen warm kunnen maken om deel te nemen. Daarna zijn we afhankelijk van de respons van mensen zelf.
Om die respons hoger te krijgen, is er een financiële prikkel. In totaal is er 16.000 euro beschikbaar voor deelnemers op een totaal van ruim 1,2 miljoen euro voor het hele plan. 95.000 euro daarvan moet nog gedekt worden uit de algemene reserve. Een hoog bedrag, vindt Jeroen Kuijpers van de SP. “Dat begrijp ik”, zegt wethouder Duurzaamheid Dorus Klomberg. “Het is ook een groot bedrag als je het zo ziet. Normaal ziet de raad die kosten niet, maar het is in lijn met wanneer we andere externe partijen inhuren.”
Andere groepen aan tafel
Naast de inwoners zitten er bij het burgerberaad nog drie groepen: vrijdenkers, werkgevers en politici of ambtenaren. “Aan iedere tafel zitten acht personen”, schetst Van Dijk. “Zes inwoners, een ambtenaar of politicus en een werkgever die actief is in Rheden. Voor deze groepen is gekozen omdat je zo een mini-maatschappij hebt. Wanneer je er andere groepen apart bij gaat halen, heb je de kans dat ze oververtegenwoordigd zijn omdat inwoners ook al actief kunnen zijn in die groepen. Uiteraard kunnen zij wel hun zegje doen bij de deelnemers van het burgerberaad.”
Een aparte rol is er weggelegd voor de vrijdenkers. Zij melden zichzelf aan en zijn een soort regisseur aan de tafels. “We hebben voor deze optie gekozen omdat zij zo hun stem kunnen laten horen en hun kennis en kunde op dit gebied kunnen gebruiken”, zegt Van Dijk. “Ze houden aan de tafels in de gaten of er geen mening dominant is, wanneer dat wel gebeurt en er geen ruimte is voor andere meningen, kan een vrijdenker een andere dan de dominante keuze inbrengen.”
Van beraad naar klankbordgroep
Uiteindelijk is het de bedoeling dat uit het burgerberaad komt of er binnen de gemeente draagvlak is voor wind- en/of zonne-energie en op welke plekken dan. Dat zogenaamde burgerakkoord wordt gedeeld met de gemeente. Van Dijk waarschuwt de projectleider en de raadsleden alvast. “De ervaring leert dat er uit het burgerberaad een klankbordgroep ontstaat van zo’n vijftig tot honderd mensen. Zij zullen het proces blijven volgen en als gesprekspartner optreden. Wanneer er te weinig met hun input gedaan wordt, zullen ze niet schromen om zich te laten horen.”
De gemeenteraad beslist aanstaande dinsdag of het burgerberaad er definitief komt. Daarna moeten in maart de eerste bijeenkomsten starten. Dat alles is afhankelijk van de dan geldende coronamaatregelen. De G1000 heeft het liefst fysieke bijeenkomsten en desnoods de planning opschuiven om dat voor elkaar te krijgen. Wanneer fysieke bijeenkomsten niet mogelijk zijn, kan het digitaal. Dan zullen er wel wat aanpassingen gedaan moeten worden en inwoners die digitaal minder vaardig zijn ondersteund moeten worden.
Door: Adrienne Huizer, Mediapartner RTV Connect
