Sherman Tank bij IJsselbrug herinnert aan de Koude Oorlog

Sherman Tank bij IJsselbrug Doesburg. Foto: Henjo Broekhuizen

– Veel inwoners uit de gemeente Rheden weten niet dat er ook een Sherman tank in de gemeente Rheden te vinden is. De tank, een overblijfsel uit de Tweede Wereldoorlog, vormt een indrukwekkend symbool van de geschiedenis. Die staat op de grens van Rheden en Doesburg langs de N317.

Strategisch geplaatst vlak voor de Doesburgbrug, bekend als de Koepoortbrug of de Alexander Ver Huellbrug, herinnert de tank aan een tijdperk van spanning en wederopbouw.

Grootmachten Rusland en Amerika

Na de Tweede Wereldoorlog ontstond er snel een nieuw spanningsveld tussen de grootmachten Rusland en Amerika. In Duitsland werd een muur opgetrokken tussen de westelijke geallieerden en de Russen in het oostelijke bevrijde deel.

Het begin van de Koude Oorlog was geboren. En Nederland voelde de dreiging. Als reactie werd de oude IJssellinie nieuw leven ingeblazen. De IJssellinie, operationeel van 1950-1968 en lopend van Nijmegen tot Kampen, was cruciaal voor de verdediging van Nederland in die tijd. Langs de IJssel werden mitrailleurposten hersteld met achtergebleven geallieerd oorlogsmateriaal, waaronder Sherman tanks.

Een van deze ingegraven tanks bevindt zich nabij de brug bij Doesburg langs de N317. Geplaatst in 1956, diende het oorspronkelijk als een mitrailleurkazemat met een Nissenhut.

De Sherman tank, ontdaan van rupsbanden en motor, werd in een gat geplaatst en met beton omgeven, met enkel de draaikoepel bovengronds. Een machinegeweer kon vanuit deze koepel bediend worden, waarbij de tankloop en motor waren verwijderd om ruimte te bieden aan een bemanning van vier soldaten / korporaals. De plaatsingskosten in 1957 bedroegen 12.160 gulden inclusief zes heipalen, 1.721 kilo wapeningsstaal, en 35 m3 beton.

Tunnel

Stond de tank vroeger op een kade of een dijk (wat hier ook het geval is) dan werd een horizontale nooduitgang toegepast. Door de dijk is dan een tunnel aangebracht. Bij deze tank ligt nog een klein luik aan de andere kant van de weg naast het fietspad. Maar de hele tunnel loopt nog door tot aan de brug en kwam uit onder de voormalige zoutopslag van de gemeente Rheden. Maar de tunnel is niet meer te vinden.

Informatief paneel

Een groep toegewijde vrijwilligers, ondersteund door de Monumentenvereniging Doesburg en de stichting Menno van Coehoorn, heeft in september 2016 de tank met de kwast opgefrist. In 2017 werd daar ook nog een informatief paneel onthuld door Mart de Kruif, oud-commandant der Landstrijdkrachten en een geboren Rhedenaar, nu woonachtig in Doesburg.

De Sherman tank staat nu als een stille getuige van een cruciaal hoofdstuk in de geschiedenis, waar de Koude Oorlog zijn schaduw wierp op de Nederlandse bodem.