DOESBURG – De meeste mensen hebben er een haat-liefdeverhouding mee: mosterd. Liefhebbers gooien het over hun kroket, door een gevuld eitje of maken er soep van. Dat laatste doen ze veelvuldig in Doesburg. Tijd voor Expeditie Nederland om in dit lokale gerecht te duiken.
Op zoek naar een lunchtentje in de Hanzestad kun je er echt niet omheen. Op elke menukaart die je bekijkt is één gerecht in ieder geval te vinden: de Doesburgse mosterdsoep. Een gerecht met een lange geschiedenis en traditionele ingrediënten, maar ook jonge koks weten er wel raad mee.
De menukaart
Al duurde dat wel even bij restauranthouder en kok Yorrick Althoff. Als kind moest hij weinig hebben van een kommetje mosterdsoep. Een gerecht dat als geboren en getogen Doesburger wel regelmatig op het menu stond. “Dan werd er voor mij een andere soep gemaakt.”
Toen hij zelf leerde koken, en als kok in de keuken van een restaurant stond, begon hij pas van het streekgerecht te houden. “Dingen die je niet lekker vindt, kun je lekker maken. Dat heb ik met mosterdsoep gedaan. Ik maak het nu zoals ik het lekker vind.”
Yorrick opende vlak voor de corona-tijd een eigen brasserie in het centrum van de Hanzestad. Of de lokale lekkernij met scherpe smaak op het menu zou komen, daar was geen twijfel over. “Daar kom je niet onderuit, je moet de Doesburgsche mosterdsoep hier kunnen vinden. Mensen komen ervoor, vooral toeristen. Die willen het graag proeven.”
Geschiedenis: 200 jaar mosterd
Zelf heet hij het gerecht het liefst met wat uitgebakken spekjes, maar versies met zalm of helemaal vegetarisch zijn er ook. Voor de basis heb je volgens Yorrick niet veel nodig. “Huisgemaakte bouillon, een uitje, knoflook, room en wat roux, en natuurlijk Doesburgsche mosterd. Het hoofdingrediënt.”
De potjes met gele inhoud rollen al ruim 200 jaar van de band bij de Doesburgsche Mosterd- en Azijnfabriek. En misschien zelfs nog wel langer. “Sinds 1805 weten we precies wie de mosterdmakers zijn geweest hier, daarvoor werd het alleen nog niet zo goed opgeschreven”, vertelt Timon Houwers. Hij runt sinds een paar jaar de mosterdfabriek.
Boete voor mosterdmaker
De kans is groot dat de geschiedenis nog veel verder terug gaat. “We weten dat er in 1457 ook al mosterd gemaakt werd in Doesburg. In 1457 kreeg Gosen Momme een boete omdat hij mosterd maakte.” Of mosterd maken iets crimineels was, of dat er wat anders achter de boete schuil ging, is gissen. “Dat weten we niet, misschien had hij geen belasting betaald”, lacht Timon.
Drie jaar runt de geboren Achterhoeker nu de mosterdfabriek, het mosterdmuseum en de bijbehorende winkel. “Klopt, ik kom uit Aalten. Daar stond overigens wel altijd de mosterd op tafel”, vertelt hij. Via een online advertentie kwam hij bij de bijzondere fabriek in Doesburg terecht.
Mosterd na de maaltijd
“Ik heb voedingsmiddelentechnologie gestudeerd en daarna was ik op zoek naar werk. En dit is een prachtig bedrijf, met een streekproduct met een verhaal. Echt een product waar je achter kan staan, dat is helemaal perfect.” Wat er naast mosterdzaden en azijn in die typische Doesburgsche mosterd gaat, daarover doet hij geen uitspraken. “Dat is ons geheime recept.”
In zijn winkel en mosterdmuseum is het een komen en gaan van mensen die wat potjes mosterd komen scoren. “Maar vroeger werd het nog veel meer gegeten, het stond standaard op tafel bij mensen”, vertelt hij. “Het breekt vetten een beetje af en helpt de spijsvertering op gang, dus je moet het eten bij de maaltijd. Vandaar ook het spreekwoord mosterd na de maaltijd: dan is het te laat.”
Bekijk hier de hele aflevering:
Dit verhaal is te zien geweest in Expeditie Nederland, iedere maandagavond om 18.30 uur NPO2. In deze aflevering ging het over regionale gerechten.
